نام پژوهشگر: مینا علی

بررسی نشت اطلاعات بین مقالات و حق ثبت اختراع برای شناسایی فرصت های آینده در بازاریابی و توسعه ی تکنولوژی ها و محصولات جدید
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده فنی مهندسی 1388
  مینا علی   پیتر نودی

پیشرفت های علمی و نوآوری های فناوری در اقتصاد دانش محور امروز ، به پیشران های توسعه ی اقتصادی تبدیل شده اند. امروزه ، رشد ، سودآوری و رقابت ، وابسته به توسعه ی فناوری ها ، تولید محصولات جدید ، بکارگیری فرآیندهای به روز و ارائه ی خدمات سفارشی می باشد. هرچه قدر اهمیت علم و فناوری در اقتصاد دانش محور پررنگ تر می شود ، پایش تحولات حوزه های مختلف علم و فناوری به منظور اتخاذ تصمیمات بهینه و بکارگیری سیاست های مناسب افزایش می یابد. از سوی دیگر ، افزایش حجم داده ها و دسترسی به آنها از طریق اینترنت و افزایش روند رشد حوزه های مختلف علم و فناوری ، استخراج دانش مناسب از بین این حجم انبوه از داده ها را با مشکل مواجه ساخته است. آنچنان که گفته می شود با وجود دسترسی به حجم بسیار عظیم از داده ها با فقر دانش روبرو هستیم. گروه های تحقیق و توسعه ، زمان و هزینه ی کافی برای بررسی تمام مطالب موجود در حوزه ی کاری خود را ندارند ، درنتیجه اغلب در استخراج دانش مناسب با محدودیت مواجه می شوند. برنامه ریزی استراتژیک برای توسعه ی حوزه های مختلف علم و فناوری نیازمند دانشی عمیق در زمینه ی تغییرات علم و فناوری می باشد. اطلاعات موجود در مقالات تحقیقاتی و مدارک ثبت اختراع ، منابع مناسبی از دانش کدشده هستند که پایش تغییرات آنها می تواند مدیران ، سیاست گذاران ، محققان ، دانش پژوهان و خبرگان صنعت را در برنامه ریزی برای آینده و اتخاذ تصمیمات درست یاری دهد. دست یابی به ابزارهایی که امکان پایش تحولات علم و فناوری را فراهم می آورند دارای فواید بسیار زیادی است. از دیدگاه کلان ، سیاست گذاران و مدیران اجرایی می توانند برنامه های استراتژیک خود را توسعه دهند ، اولویت های تحقیق و توسعه ی خود را تعیین نموده و به خلأ های موجود در حوزه های مختلف پی ببرند. همچنین در سطحی جزء تر ، محققین ، دانش پژوهان ، متخصصان فنی و سازمان ها با استفاده از چنین ابزارهایی می توانند از تحولات حوزه های مختلف علم و فناوری و تشکیل حوزه های نوظهور علمی آگاهی یافته ، پاسخگوی نیازهای مشتریان خود باشند و از رقبای خود پیشی بگیرند. در این تحقیق ارتباط حوزه ی علمی نانو با جنبه های فناورانه ی آن مورد بررسی قرار گرفته است. از مقالات تحقیقاتی نانو در بانک مقالات isi ، به عنوان نماینده ی علم و از ثبت اختراعات حوزه ی نانو در دفتر ثبت اختراعات آمریکا ، به عنوان نماینده ی فناوری استفاده شده است. پس از مطالعه ی رویکردها و روش های مختلف که در ادبیات برای بررسی ارتباط بین حوزه های مختلف علم و فناوری استفاده شده است ، دو روش تحلیل مخترع و نویسنده ی مشترک و روش تحلیل متن با استفاده از روش های متن کاوی برای تبیین این ارتباط مورد بررسی قرار گرفته است و در هر رویکرد نتایج بدست آمده تحلیل گردیده است. در رویکرد نویسنده- مخترع مشترک تعیین گردیده است که در کدام یک از زیرحوزه های نانو ، فعالیت های علمی که توسط نویسندگان در قالب مقالات تحقیقاتی منتشر می گردند با احتمال زیادی می توانند کاربرد تجاری پیدا کرده و تبدیل به پتنت شوند. در رویکرد تحلیل متن با استفاده از روش های متن کاوی چارچوبی برای پایش تغییرات زیرحوزه های علم و فناوری نانو بر مبنای اطلاعات موجود در مقالات و پتنت ها طراحی گردیده است. با استفاده از روش های خوشه بندی متن ، زیرحوزه های علم و فناوری نانو شناسایی شده و روند تحولات آنها در بازه ی زمانی 1991 تا 2006 مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین منحنی s برای هر زیرحوزه نیز ترسیم و تحلیل گردیده است. خروجی این تحقیق ، چارچوبی را برای پالایش زیرحوزه های مختلف علم و فناوری از طریق تحلیل اطلاعات موجود در بانک های اطلاعاتی مقالات و مدارک ثبت اختراع در اختیار مدیران ، سیاست گذاران ، محققان ، دانش پژوهان و خبرگان صنعت قرار می دهد.