نام پژوهشگر: محمد ملک نژاد یزدی
محمد ملک نژاد یزدی امیر احمد دهقانی
سدهای پاره سنگی به علت طبیعت نفوذپذیر و توجیه اقتصادی به سبب تأمین مصالح مورد نیاز در محل، از جمله سازه هایی هستند که برای تسکین و مهار سیلاب در حوضه های آبریز مورد توجه زیادی قرار گرفته اند. برای طراحی صحیح این گونه سدها، شناخت هیدرولیک جریان عبوری از آنها امری ضروری است. با توجه به اینکه تاکنون عمده تحقیقات بر روی رفتار جریان فاقد رسوب در این سازه ها استوار بوده است، در این تحقیق به منظور بررسی رفتار جریان حاوی رسوب، آزمایشاتی بر روی مدل آزمایشگاهی انجام شد. این آزمایشات در فلومی شیب پذیر با در نظر گرفتن 3 شیب کف (001/0، 005/0 و 01/0) و تزریق 3 نوع رسوب غیرچسبنده (4/0، 6/0 و 8/0 میلیمتر) و بهره گیری از4 محیط متخلخل پاره سنگی (2 محیط ریزدانه و 2 محیط درشت دانه) انجام شد. نتایج این تحقیق در دو بخش کلی تقسیم بندی شده است. در بخش اول، با توجه به شبیه سازی جریان درون سازه های پاره سنگی با جریان درون لوله های تحت فشار، اصلی ترین رابطه ی این شبیه سازی( رابطه ی بین عددرینولدز و ضریب اصطکاک دارسی ویسباخ) در شرایط جریان حاوی رسوب بررسی و اصلاح شد. همچنین در این قسمت با بهره گیری از شبکه های عصبی مصنوعی تخمین های بهتری از ضریب اصطکاک در شرایط حاوی رسوب بدست آمد و در بخش دوم با توجه به بدنه نفوذپذیر این سدها و توانایی آنها در به تله انداختن رسوب در شرایط وقوع جریان سیلابی با استفاده از اصول آنالیز ابعادی، رابطه ای برای تخمین میزان تله اندازی رسوب در این سدها ارائه و حساسیت رابطه نسبت به پارامترهای ورودی به آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایشات نشان داد، بطورکلی جریان حاوی رسوب از ضریب اصطکاک بالاتری نسبت به جریان فاقد رسوب برخوردار بوده و روابط ارائه شده توسط محققین قبلی که در شرایط جریان فاقد رسوب استخراج شده است، نمی تواند تخمین مناسبی از ضریب اصطکاک دارسی ویسباخ در شرایط جریان حاوی رسوب ارائه کند. همچنین نتایج نشان داد تله اندازی رسوب با پارامترهای عدد رینولدز محیط متخلخل، شیب بالادست مسیر، نسبت اندازه ذرات و گرادیان هیدرولیکی نسبت معکوس دارد. از بین پارامترهای ورودی، گرادیان هیدرولیکی دارای بیشترین و عدد رینولدز دارای کمترین حساسیت بر روی ضریب تله اندازی رسوب می باشند. همچنین رابطه ارائه شده قادر است با دقت مناسبی ضریب تله اندازی رسوب را تخمین بزند