در این تحقیق کوشش به عمل آمده است تا نقش اجتماعی زبان های فارسی و ترکی در شهرهای زنجان و ابهر مشخّص شود. از یک سو رابطه بین کاربرد زبان های فارسی و ترکی در حوزه های گوناگون مانند خانواده، مدرسه، موقعیّت های رسمی و غیررسمی و مراکز اداری و آموزشی بررسی گرددو از سوی دیگر به بررسی تأثیر عوامل سن، جنس، سطح تحصیلات و شغل و زبان مادری همسر بر کاربرد این دو زبان دراین شهرها پرداخته شود. در این تحقیق از مناطق مختلف شهر زنجان و ابهر به ترتیب 400 و 300 آزمودنی به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. آزمودنی ها براساس گروه سنّی (16 الی 30 سال و 30 الی 50 سال و 50 سال به بالا)، سطح تحصیلات (زیردیپلم، دیپلم، فوق دیپلم، لیسانس و بالاتر)، جنس (مرد و زن) و شغل (آموزشی، اداری، محصّل و سایر) و زبان مادری همسر (ترکی وفارسی و سایر) طبقه بندی شده اند.در این تحقیق پرسش نامه الگوی پژوهشی پاراشر (1980) مورد استفاده قرار گرفته است. از آزمودنی ها خواسته شده است که دو گونه زبانی فارسی و ترکی را در شش حوزه اجتماعی، خانواده، دوستی، همسایه، دادو ستد، آموزش و اداری براساس یک میزان چهارگزینه ای (همیشه، اغلب، بعضی وقت ها و هیچ وقت) مشخّص کنند. پرسش نامه شامل 36 سوال است که براساس درجه رسمیّت حوزه ها به ترتیب از غیررسمی به رسمی مرتّب شده اند.پس از جمع آوری پرسش نامه ها، اطّلاعات توسّط رایانه (نرم افزار spss) پردازش شدند و روش های آماری، آزمون t دو نمونه وابسته، آزمون t دو نمونه مستقل و تحلیل واریانس یک سویه جهت تجزیه و تحلیل داده ها به کار گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان داد که تفاوت میانگین ها در استفاده از دو زبان فارسی وترکی توسط گروه های سنّی، تحصیلی، شغلی و گروه جنسی و افراد متأهّل با همسر ترک زبان و غیر ترک زبان از نظر آماری معنی دار می باشد.