گندم به عنوان غذای اصلی مردم ایران و جهان، همواره محصولی مهم بوده که جنبه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زندگی مردم را تحت تأثیر خود داشته است. از آنجا که تولید گندم و خودکفایی آن یکی از مهمترین اهداف دولت بوده است، با بررسی کارایی فنی محصول گندم در استانهای مختلف و استفاده از ابزارهای سیاستی و راهکارهای مناسب اجرایی، می توان زمینه را برای تقویت کارایی گندمکاران و کاهش ناکارایی فنی در تولید گندم فراهم کرد، تا از این رهگذر بخشی از نیاز داخلی را کشاورزان داخل تأمین کنند. تحقیق حاضر در چارچوب تحلیل پوششی داده ها (dea)، با استفاده از روش چند مرحله ای و با نگرش نهاده محور، تحت فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس (vrs) ، کارایی فنی 30 استان در تولید گندم آبی و 25 استان در تولید گندم دیم را در دوره های زراعی (1386-1384)، اندازه گیری نموده است. نتایج نشان می دهد که میانگین کارایی فنی کل دوره تحت شرایط بازدهی متغیر نسبت به مقیاس در کشت گندم آبی نسبتاً بالا و معادل 90/0 و میانگین کارایی فنی کل دوره در کشت گندم دیم هم نسبتاً بالا و معادل 84/0 می باشد. بنابراین میانگین کارایی فنی کشت گندم آبی از کشت گندم دیم در ایران بیشتر است. از نتایج دیگر تحقیق این است که میانگین کارایی فنی کل دوره کشت گندم آبی در استانهای جنوبی (معادل 98/0) نسبت به استانهای شمالی (معادل 89/0) بیشتر است اما در مورد کشت گندم دیم، میانگین کارایی فنی کل دوره در استانهای شمالی (معادل 88/0) نسبت به استانهای جنوبی کشور (معادل 72/0) بیشتر است.