نام پژوهشگر: فرهاد ملک قاسمی
لیلا ذاکری احمد جهانگیری
منطقه مورد مطالعه در شمال استان آذربایجان شرقی و 10 کیلومتری جنوب رودخانه مرزی ارس واقع شده و از لحاظ زمین شناسی بخشی از باتولیت گرانیتوئیدی شاه جهان، متعلق به کمربند متالوژنیکیcu-mo-au ارسباران و زون ولکانوپلوتونیکی البرز - آذربایجان محسوب می شود. واحدهای سنگی منطقه مطالعاتی عمدتاً به سن ائوسن زیرین تا الیگوسن بوده و شامل توده های نفوذی کوارتزدیوریتی تا کوارتزمونزونیتی به رنگ های خاکستری روشن تا تیره، به علاوه توده گرانیت پورفیری ساب ولکانیک و تعدادی دایک های اسیدی و متوسط تا بازیک هستند. کانی های موجود دراین توده های گرانیتوئیدی مشابه بوده و شامل مجموعه ایی از پلاژیوکلاز متوسط تا سدیک، فلدسپات پتاسیم نوع ارتوز و کوارتز همراه با آمفیبول و بیوتیت، به علاوه مقادیر کمتری مگنتیت، آپاتیت و تیتانیت، و زیرکن جزئی می باشند. بافت های گرانولار متوسط تا ریزدانه، هتروگرانولار تا پورفیری و بافت مونزونیتی رایج هستند. بخشی از پلاژیوکلازها دارای زونینگ نوسانی و حواشی با انحلال مجدد هستند. مناطقی از این توده ها به مجموعه های پتاسیک، سریسیتیک - کلریتیک و به صورت محدود آرژیلیک و آرژیلیک پیشرفته دگرسان شده اند که با کانه سازی مهمی از cu-mo-au(+ag) به شکل های افشان، و یا درسیستم های رگه - رگچه ایی، برشی و رگه های کوارتز -کربناتی در مجاورت روستاهای انیق و قره چیلر - زرلی دره همراه می باشند. تعدادی از دایک های مجاور مناطق کانه زایی شده نیز دارای سولفیدهای افشان یا رگچه ایی همراه با دگرسانی پتاسیک/ سریسیتیک می باشند. کانه زایی cu-mo-auو دگرسانی همراه با آن در منطقه قره چیلر و انیق، از تیپ ذخایر سبک پورفیری همراه با سیستم های پلوتونیک عمق کم تا متوسط است. مجموعه مگنتیت - کالکوپیریت - بورنیت - پیریت همیافت با دگرسانی پتاسیک در زون انیق و قره چیلر از سیالات دما بالا (°c500-400) نهشته شده و سپس با کاهش دما (°c400-350) بخش اصلی کانسنگ کالکوپیریت - پیریت ± مولیبدنیت در همراهی با دگرسانی سریسیتیک - کلریتیک نهشته شده است. مجموعه های سریسیت- کوارتز - پیریت در دماهای پائین تر (°c350-270) و همراه با کربنات یا بدون آن تشکیل شده اند. با توجه به همیافتی کالکوپیریت + پیریت به علاوه مقادیر کمتری از بورنیت و مگنتیت با مجموعه دگرسانی پتاسیک و سریسیتیک، می توان این کانسارها را در ردیف تیپ iv ذخایر پورفیری اینودی و همکاران (2003) قرار داد. در مناطق قره چیلر و انیق کانه زایی رگه ایی برروی کانه زایی افشان و استوک ورکی اولیه زون مرکزی برنهشته شده که بخشی از کانسنگ اصلی cu-mo را تشکیل می دهند. رگه های کوارتزی طلادار موجود در زون زرلی دره مرتبط با زون مرکزی قره چیلر بوده و از نوع سیستم های رگه ای اپی ترمال سولفیداسیون بالا (hs) تا متوسط (is) هستندکه اغلب در کوارتزهای حفره ایی همراه با دگرسانی آرژیلیک پیشرفته نهشته شده اند. بررسی وضعیت سولفیداسیونی مجموعه مگنتیت- بورنیت - پیریت - کالکوپیریت به عنوان تابعی از ƒs2 ، دما ± ƒo2، حاکی از تشکیل آنها در وضعیت سولفیداسیونی کم تا متوسط است که در مراحل تاخیری، با افزایش نسبی وضعیت سولفیداسیونی (تشکیل کالکوزین-کوولین و دایجنیت) و اکسیداسیونی (هماتیتی شدن ماگنتیت) همراه بوده است.کمپلکس های کلریدی در این سیستم به فراوانی حضور داشته و همراه با مقادیر کمتری از کمپلکس های کربناتی و هیدروکسی فلوریدی عامل اصلی در جمع آوری و انتقال مس، طلا و مولیبدن از سیستم ماگمایی به محیط نهشت آنها بوده اند. براساس مطالعات شیمی عناصر اصلی این توده ها متعلق به سری های کالک الکالن با پتاسیم متوسط تا بالا، تیپ i کردیلرایی، مگنتیتی، نوع اکسیده و متاآلومینوس می باشند. آنومالی شاخص tnt مربوط به ماگمای تولیدشده در زون فرورانش، و غنی شدگی از عناصر lfs و تهی شدگی از عناصر hfs نسبت به morb نشان می دهند. ترکیب شیمیایی عناصر کمیاب و داده های ایزوتوپی (rb/sr) توده ها نشانگر تشکیل آنها در محیط زمین ساختی کمان حاشیه قاره، از منشاء ذوب ناشی از نفوذ مواد متاسوماتیکی تختال فرورونده در گوه گوشته ایی بالای زون فرورانش و با آلایش ناچیز پوسته ایی، جای گرفته در پوسته قاره ایی نسبتاً جوان و کم ضخامت می باشد.
مهرزاد مستشاری فرهاد ملک قاسمی
محدوده مورد مطالعه قسمتی از برگه 100000/1 خوی است . این منطقه بخشی از زون افیولیتی خوی - ماکو می باشد که در بخشهای مختلف ان فعالیت های معدنی و اکتشافی صورت گرفته است . از نظر سکانس چینه شناسی این مجموعه افیولیتی مربوط به کرتاسه بوده که سکانس افیولیتی بصورت هارزبورگیت ها، دونیتها ، دایکها ی صفحه ای ، گابروها ، گدازه های بالشی ، آهک و رادیولاریت در گستره طرح برونزدگی دارند.
نعیمه گلگون علی اصغر کلاگری
کانسار طلای خروانق ( خاروانا) در شمالغرب ایران و در استان آذربایجان شرقی واقع شده است و از نظر تقسیم بندی های زمین ساختی در زون البرز غربی - آذربایجان قرار گرفته است . این منطقه قسمتی از زون متالوژنی ایران ( کمربند طارم - قره داغ ) می باشد و از نظر تاریخچه و ویژگیهای زمین شناسی شباهتهای بسیار زیادی با چهارگوش اهر نشان می دهد . ماگماتیسم پیرنه و اثرات آن به صورت متاسوماتیسم و کانی زایی ، مهمترین ویژگی زمین شناسی منطقه مورد مطالعه می باشد . قدیمیترین سنگهای منطقه شامل سکانس رسوبی پالئوسن می باشد که توده های نفوذی به شکل استوک ، دایک و سیل در داخل آنها نفوذ کرده و باعث تشکیل متاسوماتیتها در مناطق نزدیک استوک گردیده است . محلولهای غنی از سیلیس در مراحل بعد در داخل دایکها و متاسوماتیتها نفوذ کرده و باعث ایجاد آلتراسیون ثانویه ای در آنها گردیده است . کانی سازی سولفیدی و طلا در طی همین مرحله انجام یافته است . مطالعه پتروگرافی سنگهای میزبان ( توده های نفوذی و متاسوماتیتها ) ، آلتراسیون و مینرالیزاسیون مرتبط با رگه های سیلیسی و ژئو شیمی زونهای آلتره و نحوه مهاجرت و کانی سازی طلا در سیالات اپی ترمالی و همبستگی بین طلا با سایر عناصر هدف اصلی رساله حاضر است .
پری نسا مصحفی فرهاد ملک قاسمی
کانسار آرسنیک ولیلو در استان آذربایجان شرقی ، به فاصله 85 کیلومتری شمال خاوری تبریز و 29 کیلومتری جنوب باختری شهرستان اهر ، نزدیک روستای ولیلو قرار گرفته است . کهن ترین واحد زمین شناسی در این منطقه ، شیل های سیلتی و ماسه ای کرتاسه فوقانی می باشد . مرز زیرین این واحد مشخص نبوده ولی روی آنها را سیلت ها و مارن های شیستی سبز واحد پالئوژن به طور همساز در روی رسوبهای کرتاسه بالایی قرار گرفته و ناهمسازی که با فاز تکتونیکی کرتاسه فوقانی قابل تطبیق باشد ، مشاهده نمی گردد. این واحدها توسط سنگهای آتشفشانی - رسوبی ائوسن و الیگومیوسن ، با ترکیب حد واسط پوشش یافته اند. ماسه سنگها و کنگلومرا های قرمز میوسن ، همه واحدهای ذکرشده را به صورت دگرشیبی زاویه دار می پوشانند. کنگلومرا و برش پلی ژنتیک پلیوسن به صورت افقی در روی واحدهای قدیمی تر از خود قرار گرفته است . براساس اندازه گیریهای تکتونیکی صورت گرفته در منطقه کانسار دو رگه گسلی مشخص گردید که عبارتند از: الف ) گسل های راندگی . ب ) گسلهای امتدادلغز. محاسبات آماری نشان می دهد که آرسنیک ، بالاترین همبستگی مثبت را با آنتیموان در این کانسار دارد . همچنین آرسنیک همبستگی مثبتی را با اورانیوم نشان می دهد.