مشاهدات موجود بر بخش تجاری ایران در سال های اخیر نشان می دهد که ارتباط نزدیکی بین دوره های رکود و رونق این بخش و نوسان های قیمت نفت در کشور وجود داشته است. رابطه میان این دو از طریق رویکرد کالاهای تجاری-غیر تجاری که در ادبیات اقتصادی به مدل بیماری هلندی موسوم است، بررسی می شود. براین اساس، با افزایش درآمدهای نفتی و ایجاد مازاد تراز پرداخت ها در کشور، قیمت کالاهای تجاری و کالاهای غیر تجاری در اقتصاد افزایش می یابد. تورم ایجاد شده در کالاهای تجاری از طریق افزایش واردات ممکن است تعدیل شود. اما از آن جایی که کالاهای غیر تجاری قابلیت واردات ندارند، قیمت این کالاها نسبت به قیمت کالاهای تجاری افزایش می یابد. این افزایش نسبی سبب تخصیص مجدد عوامل از بخش تجاری به بخش غیر تجاری و گسترش فعالیت ها در بخش غیرقابل تجاری و ضعیف شدن بخش تجاری می گردد. در این مطالعه سعی شده است که در کنار بررسی عواملی که به طور سنتی بر صادرات بخش های کشاورزی و صنعتی در ایران تأثیر گذار هستند، تأثیر پذیری این بخش ها از نوسان های نفتی که منجر به بیماری هلندی می شود، به طور اخص مورد مطالعه قرار گیرد. به منظور تحلیل تأثیر بیماری هلندی بر صادرات بخش های کشاورزی و صنعت ایران از الگوی جاذبه استفاده شده است. برآورد الگو در قالب داده های تابلویی مشخص می کند که بیماری هلندی در ایران دارای اثر منفی و معنی داری بر حجم جریان های تجاری در دوره زمانی 1996 تا 2004 داشته است. به علاوه، نتایج حاصل بیانگر اثرات مثبت متغیرهای لیندر (تفاوت درآمدی بین دو شریک تجاری)، نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی ایران و شرکای تجاری بر جریان های صادراتی ایران بوده است. همچنین اثر متغیر فاصله بر این جریان ها در هر دو بخش کشاورزی و صنعتی منفی بوده است.