نام پژوهشگر: زهرا براهویی

مقایسه ی بهره های قرآنی دیوان عراقی و دیوان جامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  زهرا براهویی   مریم شعبانزاده

چکیده ادبیات فارسی محور تلاقی دین و ادب است و هماره شعرای شیرین سخن و پارسی گوی ایران زمین از آیات قرآن برای جاودانگی کلام ، نشر فرهنگ و عقاید معنوی و از همه مهم تر متخلق شدن به خلق و خوی حضرت باری تعالی بهره جسته و اشعار خود را غنای ادبی بخشیده اند . موضوع و طرح مسأله ی این تحقیق ، بررسی مقایسه ی بهره های قرآنی دیوان عراقی و دیوان جامی است. این بررسی با هدف پاسخگویی به این مسأله صورت می پذیرد که آیا دیوان های اشعار فخرالدین عراقی و عبدالرحمن جامی ، تا به چه حد و اندازه متأثر از واژگان پاک قرآن عظیم بوده و تا به چه مرتبه و درجه از محتوا و معانی مکتب وحی الهی بهره برده است ؟ و میزان تاثیر مضامین و بهره های قرآنی در هر یک از آثار منظوم این دو شاعر چگونه می باشد ؟ اهمیت این موضوع ، آن گاه مشخص می شود که این حقیقت را یادآوری کنیم که عرفان اسلامی یکی از پربارترین شاخه های فرهنگ اسلامی است که از قرآن کریم سرچشمه می گیرد . و عراقی و جامی دو شخصیت معتبر و برجسته ی عرفان اسلامی به شمار می روند . مبانی نظری این تحقیق را قرآن ، تفاسیر کهن پارسی ، دیوان اشعار عراقی و جامی و آثار ی که در زمینه ی معیارها و زیبایی شناسی ادبی اند ، تشکیل می دهد . روش تحقیق در تدوین این رساله ، اسنادی و کتابخانه ای ، شیوه گردآوری اطلاعات فیش برداری و تحلیل و بررسی مباحث این رساله ، بر اساس شیوه خاص و لازم هر مبحث صورت گرفته است . یافته های تحقیق : قرآن کریم ینبوع معنوی الطاف حضرت حق جل و علاست که اشجار اشعار عرفانی عراقی و جامی را خلعتی بس زیبا و مبارک از ماورای ادراک عقل بشری پوشانده است . اشعار دیوان ها ، مشحون و آکنده از الفاظ کلیدی و مضامین عالی قرآن است که در قالب صنایع ادبی ،چه در لفظ به صورت موسیقی ،قافیه،ردیف و جناس و چه در معنا به صورت تلمیح ، اقتباس ، تضمین و ... گنجانده شده است . واژگان کلیدی : قرآن ، عرفان ، عراقی ، جامی