نام پژوهشگر: اعظم دهقان
اعظم دهقان مصطفی عمادزاده
در نیمه دوم قرن بیستم جهان وارد عصر تازه ای شد. تحولات پرشتاب علمی و فن آوری در زمینه ترانزیستورها موتور محرکه این تحول بوده است. ابتدا با ورود کامپیوتر به بازار و در ادامه با تحول در حوزه اطلاعات و ارتباطات، کامپیوترها به فن آوری های ارتباطی –تلفن و تلویزیون- پیوستند و انقلاب فن آوری اطلاعات و ارتباطات به وقوع پیوست. بیشتر مطالعات در زمینه تاثیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ict) بر رشد اقتصادی و بهره وری حاکی از اثر مثبت و معنی دار این فن آوری بر بهره وری و رشد اقتصادی در دهه 1990 است. برخی مطالعات چنین رابطه مثبتی را در کشورهای در حال توسعه نیز تایید می کنند. لذا در این مطالعه قصد داریم نقش فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر بهره وری و رشد اقتصادی را برای کشورهای با درآمد بالاتر متوسط و با درآمد پایین تر از متوسط را در دوره زمانی 2006-2000 تخمین بزنیم. مدل های به کار برده شده توابع تولید کاب داگلاس با لحاظ متغیر فن آوری اطلاعات وارتباطات می باشد که با استفاده از روش داده های پنل تخمین زده می شوند. نتایج تخمین مدل ها برای دو گروه از کشورها حاکی از اثر مثبت و معنی دار ضریب متغیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات در هر دو مدل برای کشورهای نمونه می باشد، هر چند ضریب متغیر (ict) در مدل بهره وری در کشورهای با درآمد پایین تر از متوسط بیشتر از مقدار آن در کشورهای با درآمد بالاتر از متوسط و همچنین ضریب متغیر(ict) در کشورهای با درآمد بالاتر از متوسط بزرگتر از مقدار آن در کشورهای با درآمد پایین تر از متوسط است. با توجه به جوابها فرضیه تحقیق در مدل بهره وری برای کشورهای با درآمد پایین تر از متوسط پذیرفته می شود و برای کشورهای با درآمد بالاتر از متوسط رد می شود و در مدل رشد اقتصادی برای هر دو گروه از کشورها رد می شود. با توجه به نتایج فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشورهای با درآمد پایین تر از متوسط که ایران نیز یکی از آنها می باشد، می تواند یک عامل اساسی ومهم در جهت دسترسی سریع این کشورها به مراحل بالاتر توسعه باشد. از آنجائی که اقتصاد این کشورها در شرایط کارا و بهینه عمل نمی کنند لذا معرفی فناوری اطلاعات و ارتباطات در چنین اقتصادهایی باعث می شود، پتانسیلی در اختیار این اقتصادها قرار گیرد تا مراحل توسعه اقتصادی را با سرعت بیشتری طی کند.