چکیده اثرات عصاره گیاهان بومادران شیرازی و شنبلیله بر پارامترهای هماتولوژی و متابولیتهای خون در رتهای ویستار و بره های نر بلوچی، طی دو آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار بررسی شد. در آزمایش اول، عصاره بومادران با دوز mg/kg 300 (در ml 0.5 سرم فیزیولوژی) به صورت داخل صفاقی به 16 سر رت نر و با دوز mg/kg 50 (در ml8 سرم فیزیولوژی) به طور زیر جلدی به 16 راس بره نر، به مدت 1، 3 و 7 روز متوالی تزریق شدند. یک روز پس از آخرین تزریق، نمونه گیری در رتها از شبکه خونی پشت کره چشم و در بره ها از سیاهرگ گردنی انجام شد. به منظور آسیب شناسی، نمونه برداری از بافتهای کبد، کلیه و طحال از رتهای دریافت کننده 7 روز تزریق انجام شد. در آزمایش دوم، عصاره شنبلیله با دوز mg/kg 100 به رتها و با دوز mg/kg 50 به بره ها تزریق و طبق آزمایش اول نمونه گیری انجام شد. نتایج نشان دادند که عصاره بومادران به طور معنی داری سبب افزایش wbc و کاهشhct, hg ,rbc در رتها و بره ها گردید. همچنین در رتها سطوح mchو mcv افزایش و میزان mchc کاهش معنی داری نشان دادند که نشانگر آنمی ماکروسیتی می باشد. عصاره بومادران سبب کاهش معنی دار گلوکز در رتهای 7 روز تزریق و افزایش معنی دار سطوح اوره، ast و altدر رتها و بره ها گردید. در بررسی آسیب شناسی، التهاب و نکروز خفیف در بافتهای کبد و کلیه مشاهده گردید. بنابراین عصاره بومادران با دوز مصرفی سبب بروز آسیبهای کبدی، کلیوی و نیز کم خونی می گردد. نتایج آنالیز داده ها نشان دادند که عصاره شنبلیله سبب افزایش معنی دار ,rbc ,wbc hg و hct در رتها و بره ها گردید؛ میزان mchc فقط در رتها افزایش معنی دار نشان داد. عصاره شنبلیله سبب افزایش wbc شد که نشانگر تحریک سیستم ایمنی می باشد. متابولیتهای خون شامل گلوکز، اوره، کلسترول، تری گلیسرید، ast، alt و بیلی روبین تحت تاثیر عصاره شنبلیله تغییرات معنی داری نشان ندادند.