نام پژوهشگر: عاطفه شفیعی راد

بررسی تأثیر مکتب سوررئالیسم بر گرافیک و تصویرسازی امروز (با تأکید بر آثار چند هنرمند از ایران و جهان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده هنر 1388
  عاطفه شفیعی راد   جواد پویان

سوررئالیسم در شکل گیری دیدگاه های فراواقعی گرافیک امروز دنیا نقش به سزایی دارد و حاصل تأثیراتی است ملهم از دیدگاه های فراروانشناسانه فرویدی، نگاه شاعرانه پیشگامان سوررئالیست، همانند برتون و الوار در ادبیات، و نگاه فراواقع نمای نقاشان سوررئالیستی همچون دالی و ماگریت، که در شرایط اجتماعی خاصی بروز و ظهور یافته اند و شیوه های بیانی جدیدی را در علم نشانه شناسی، دلالت های ضمنی، و بیان استعاری، در ارتباط بصری با مخاطب پایه گذاری نموده اند. در این مقوله سه بخش مهم روانکاوی، نقاشی و گرافیک دست به دست هم داده و نوع جدیدی از بیان هنری را شکل می دهند که در دنیای امروز تبلیغات تجاری و رشد بازار مصرف، و در انواع رسانه ها ظهور می یابد. در این نوع گرافیک، ایده از جایگاه ویژه ای برخوردار است، همچنان که شیوه های اجرایی سوررئالیسم نیز طراح را در خلق این ایده، یاری رسانده، و دنیایی خیالی، طنزآمیز و همراه با بازی های تصویری و کلامی خاص شکل می گیرد. در این تحقیق راه های دستیابی به فراواقعیت نمایی در تصاویر گرافیکی و ایجاد ارتباطی هماهنگ با درونیات مخاطب مورد سوال بوده است و مشخص می شود که با توجه به ضمیر نیمه خوداگاه، کدام یک از روش های ارتباطیِ مستقیم و یا غیرمستقیم در گرافیک، تأثیری عمیق تر و ماندگارتر خواهند داشت. بدین منظور، روش ها و راه حل های مفهومی و تصویری هنرمندان پیشرو در دوره ها و مکاتب مختلف گرافیک همچون مکتب لهستان، فرانسه و ... مورد مطالعه، بررسی و مقایسه قرار می گیرد. به این ترتیب تأثیرگذاری هر مکتب در پیشرفت بیان سوررئال، به طور جداگانه مشخص خواهد شد. همچنین برخی از روش های کلامی و تصویری تبلیغات که همسان با قواعد اجرایی در سوررئالیسم است، در نمونه هایی مانند تبلیغات سیگار به روش مقایسه ای، تجزیه و تحلیل می شود که نشان دهنده اهمیت و کاربرد بیان سوررئال در بخش های مختلف تبلیغات است.