نام پژوهشگر: عباس شهسواری

بررسی شاهنامه های چاپ سنگی رنگی در دوره ی قاجار، عنوان بخش عملی: تصویرسازی کتاب مصیبت نامه عطار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر - دانشکده هنرهای تجسمی 1393
  عباس شهسواری   اکبر نیکانپور

در دوره ی قاجار و پس از ورود چاپ سنگی به ایران شاهنامه از جمله آثاری بوده است که هنر و خوشنویسی در آن متجلی شده است. تصویرسازی شاهنامه، شامل مجالس و صحنه های نبرد، توسط نقاشان و مصوران طراحی می شده و در کتاب به چاپ می رسیده است. بنا به مستندات، نخستین شاهنامه ی چاپ سنگی در سال 1262 ه.ق در بمبئی چاپ شده است. تصویرساز این نسخه که به خط رضا حسینی شیرازی است مشخص نیست. اما نخستین شاهنامه ی چاپ سنگی ایران در تهران و با تصویرسازی میرزا علی قلی خویی منتشر شد. شاهنامه های مصور چاپ سنگی، در هند به چاپ می رسیدند و بعد از چند چاپ، شاهنامه ی مصور در ایران چاپ می شد. شاهنامه های مصور دوره ی قاجار را می توان به شاهنامه های مصور چاپ هند و شاهنامه های مصور چاپ ایران تقسیم کرد. معرفی شاهنامه های مصور چاپ هند از این جهت است که تصاویر و مجلس سازی های شاهنامه های هند، تاثیر زیادی بر تصاویر شاهنامه های چاپ ایران دارند و نقاشان ایرانی، استفاده های زیادی از تصاویر شاهنامه های چاپ هند داشته اند.