نام پژوهشگر: خدیجه آقایی فرد
خدیجه آقایی فرد احمد توبه
کمبود آب یکی از مهمترین عوامل محدود کننده ی کشت گیاهان روغنی از جمله سویا می باشد. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهشی در راستای بررسی اثرات سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد و کیفیت دانه در ارقام سویا به عنوان کشت دوم در منطقه ی مغان در سال 88 صورت گرفت. آزمایش به صورت طرح اسپلیت پلات بر مبنای طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار پیاده شد. در این پژوهش، چهار تیمار آبیاری به ترتیب، آبیاری پس از 60، 90، 120 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a به عنوان فاکتور اصلی و سه رقم سویا با اسامی ویلیامز، لینفورد و 17l فاکتورهای فرعی را تشکیل دادند. نتایج نشان داد که بالاترین میزان عملکرد دانه در واحد سطح (3/3435 و 7/3119 کیلوگرم در هکتار) در سطوح آبیاری پس از 60 و 90 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a و کمترن آن (5/1693 کیلوگرم در هکتار) در سطح آبیاری پس از 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a به دست آمد. مقادیر حداکثر ویژگی های رشد رویشی و زایشی نیز، به طور مشترک در سطوح آبیاری پس از 60، 90 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a حاصل گردید. شاخص برداشت در سطوح آبیاری پس از 60 و 90 میلی متر تخیر از تشتک تبخیر کلاس a و در ارقام ویلیامز و لینفورد در بالاترین مقدار خود قرار داشت. بیشترین درصد پروتئین (45/34 و 66/31 درصد) در سطوح آبیاری پس از 120 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a به دست آمد. همچنین، سطوح آبیاری اثر متغیری روی درصد روغن دانه داشت و در بین ارقام، بیشترین درصد روغن (56/24 و 36/24 درصد) به ترتیب، به ارقام 17l و ویلیامز تعلق داشت. بالاترین کارآیی مصرف آب دانه (43/0 کیلوگرم بر متر مکعب) در رقم ویلیامز حاصل شد. بیشترین کارآیی مصرف آب بیولوژیکی (66/1 و 34/1 کیلوگرم بر متر مکعب) به طور مشترک، در سطوح آبیاری پس از 120 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a حاصل شد. همچنین، بیشترین درصد جوانه زنی، وزن خشک گیاهچه و درصد گیاهچه های نرمال در سطوح آبیاری پس از 60 و 90 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a به دست آمد.