چکیده امروزه مسأله بیکاری نه فقط یکی از اساسی ترین مسائل اجتماعی کشور محسوب می شود بلکه با توجه به میزان رشد جمعیت در دو دهه گذشته می توان آن را مهم ترین چالش اجتماعی- اقتصادی چند دهه آینده نیز به حساب آورد. در این میان مسأله بیکاری دانش آموختگان آموزش عالی به ویژه در بخش کشاورزی از حساسیت و اهمیت بیشتری برخوردار است. و این در حالی است که تعداد دانشجویان و دانش آموختگان آموزش عالی کشاورزی مرتباً در حال افزایش است. بنابراین ایجاد فرصت شغلی برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده جامعه به ویژه برای دانشجویان کشاورزی باید از اولویت های اساسی کشور قرار گیرد تا زمینه اشتغال برای آنها فراهم گردد. تحقق این شرایط در آموزش های علمی-کاربردی که با هدف تولید منابع انسانی کارآمد در سطوح تخصصی و حرفه ای طراحی شده امکان پذیر است تا با تربیت نیروی انسانی توانمند، فرهنگ خوداشتغالی را در بین آنها تقویت کرده و در نهایت دانشجویانی به جامعه عرضه کند که با استفاده از منابع موجود، حتی در شرایط حساس اقتصادی نیز با اتخاذ تصمیمات مقتضی کارایی قابل ملاحظه ای داشته باشند و خلاصه با شناسایی فرصت ها در ابداع، نوآوری، خلق محصولات و فراهم کردن مشاغل تازه گام بردارند. در این میان مراکز آموزش علمی کاربردی کشاورزی که وظیفه ارتقای مهارت های عملی دانشجویان را توأم با آموزش نظری بر عهده دارد می تواند توسعه کارآفرینی در برنامه های آموزشی را به عنوان یکی از روشهای عمده جهت کاهش نرخ بیکاری فارغ التحصیلان کشاورزی ارائه نماید. به این منظور، تحقیق حاضر با هدف کلی «بررسی عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی در نظام آموزش های علمی- کاربردی کشاورزی» طراحی و انجام پذیرفت. پژوهش حاضر از لحاظ نوع و ماهیت تحقیق، از نوع کاربردی و از نظر کنترل متغیرها از نوع توصیفی و همبستگی می باشد.آموزشگران و دانشجویان مراکز علمی کاربردی کشاورزی استانهای آذربایجان غربی و شرقی به ترتیب با 113 نفر و 1133 نفر جامعه آماری این تحقیق بودند که از این میان تعداد 96 نفر آموزشگر و 283 نفر دانشجو به روش تصادفی طبقه ای به عنوان حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش دو نوع پرسشنامه بود که به طور مجزا برای دو گروه آموزشگران و دانشجویان مراکز علمی کاربردی کشاورزی به کار گرفته شد. روایی ابزار تحقیق بر اساس نظرات گروهی از اساتید دانشگاه تهران و تربیت مدرس و صاحب نظران دوره های علمی کاربردی کشاورزی مورد تأیید قرار گرفت. در ارزیابی پایایی، ضریب کرونباخ آلفا برای پرسشنامه آموزشگران 91/0 و برای پرسشنامه دانشجویان 82/0 محاسبه شد که نشان دهنده پایایی مطلوب ابزار تحقیق می باشد. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از نرم افزار spss نسخه 13 استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که از دیدگاه دانشجویان و آموزشگران بین اثرات اقتصادی و اجتماعی کارآفرینی؛ ارزیابی فرآیند کارآفرینی؛ عوامل عرضه کننده کارآفرینی نظیر رشد جمعیت، افزایش نرخ مشارکت و سطح درآمد؛ کارآیی مدرسان علمی کاربردی؛ مهارت های کارآفرینانه؛ مهارت های کسب و کار؛ رعایت ویژگی های آموزش های علمی کاربردی و توسعه کارآفرینی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. براساس یافته های این تحقیق متغیرهای«مهارت های فردی(مهارت های زندگی، شناخت شناسی، مسأله گشایی)؛ اثرات اقتصادی و اجتماعی کارآفرینی(اشتغال زایی، تحریک و تشویق حس رقابت، بهبود کیفیت زندگی) و عوامل عرضه کننده کارآفرینی(رشد جمعیت، افزایش نرخ مشارکت، سطح درآمد)» از مهمترین عوامل توسعه کارآفرینی در نظام آموزش های علمی کاربردی کشاورزی از دیدگاه آموزشگران و دانشجویان می باشد. همچنین مقایسه میانگین متغیرها در دو گروه جامعه آماری نشان می دهد دیدگاه دانشجویان نسبت به نقش آموزش های علمی کاربردی کشاورزی در توسعه اشتغال بخش کشاورزی؛ مهارت های کسب و کار کشاورزی(خرید و فروش، ثبت و راه اندازی شرکت، مد یریت حسابداری، رایانه و اینترنت، زبان خارجی، بازاریابی و بازار رسانی) و مهارت های کارآفرینانه کشاورزی( مدیریتی، ارتباطی و اجتماعی، کار گروهی، خلاقیت، نوآوری و فرصت طلبی) از آموزشگران به طور معنی داری بهتر و بیشتر است.