نام پژوهشگر: اولیاء یوسفیان
اولیاء یوسفیان محمد حسینی نصر
در ابتدا، بمنظور بررسی جوانه زنی و شکستن خواب بذر این دو گونه، تیمارهای خاص خواب شکنی روی بذور گونه های فوق اعمال شد. بدین منظور بذرها پس از ضدعفونی تحت تاثیر تیمارهای تناوب دمایی، خراش مکانیکی، آب جوش و اسید سولفوریک غلیظ قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنی داری بین تیمارها در سطح احتمال یک درصد برای جوانه زنی بذر هر دو گونه کهور ایرانی و برهان وجود داشته است. آزمون چند دامنه ای دانکن نشان می دهد در گونه برهان، تیمار خراش مکانیکی بیشترین درصد جوانه زنی را داشته در حالیکه در گونه کهور ایرانی بیشترین درصد جوانه زنی مربوط به تیمار اسید سولفوریک غلیظ بوده است. بطور کلی با توجه به نتایج بدست آمده می توان تیمار خراش مکانیکی (برای گونه برهان) و تیمار اسید سولفوریک غلیظ (برای گونه کهور ایرانی) را جهت افزایش درصد جوانه زنی گونه های فوق توصیه نمود. سپس مراحل مختلف ریزازدیادی این دو گونه با استفاده از ریزنمونه های هیپوکوتیل، کوتیلدون و ریشه،گرفته شده از نهالهای بذری که در مرحله قبل در شرایط درون شیشه ای تولید شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. بدین ترتیب که ریزنمونه ها تحت تاثیر دو هورمون bap و tdz با غلظتهای 1/0، 5/0، 1، 5 و 10 میکرومول جهت شاخه زایی مورد بررسی قرار گرفتند. سپس شاخه های تولید شده تحت تاثیر اکسین های iba و iaa با غلظتهای1و 5/2 میکرومول جهت بررسی ریشه زایی از ریز نمونه های انتخابی، مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد درگونه برهان، بیشترین میزان تولید کالوس ـ شاخه تحت تاثیر هورمون tdz با غلظت 1/0میکرومول، روی قطعات ریشه و درگونه کهورایرانی، تحت تاثیر هورمونbap با غظت1/0میکرومول روی قطعات کوتیلدون بوده است. نتایج مرحله ریشه زایی نیز حاکی از آن است که درگونه برهان ریشه زایی تنها تحت تاثیر هورمون iba با غلظت 5/2 میکرومول و درگونه کهور ایرانی نیز بیشرین میزان ریشه زایی تحت تاثیر همین هورمون با غلظت یک میکرومول مشاهده شد. گیاهچه های کشت بافتی با موفقیت درگلدانهای کوچک که در آنها ترکیبی از خاک برگ، شن و خاک معمولی استریل شده ریخته شده و در شرایط طبیعی به خاک منتقل شدند.