ناصر تسلیمیان حکیمه السادات شریف زاده
ایجاد و تقویت نیروی درک و تجرب? ارزشهای والا و نائل شدن به یک زندگی مطلوب فردی و اجتماعی در دانش-آموزان، هدف اساسی هر نظام تعلیم و تربیت می باشد. در این پژوهش روشن گردیده که تربیت موسیقیایی زمینه ای برای دست یافتن به این هدف است. تبیین ماهیت موسیقی و قابلیت به کارگیری آن درتقویت ابعاد عاطفی، اخلاقی و اجتماعی دانش آموزان و همچنین تبیین جایگاه تربیت موسیقیایی در فلسف? تعلیم و تربیت و نظام تربیتی، انگیز? شکل گیری این مطالعه بوده است. این پژوهش به بررسی ماهیت موسیقی، بررسی تأثیر موسیقی بر ادراک زیبایی شناسان? انسان، بررسی دلالت-های تربیتی موسیقی و بررسی چگونگی به کارگیری موسیقی درپرورش ابعاد عاطفی، اخلاقی و اجتماعی دانش-آموزان؛ می پردازد. در بررسی ماهیت موسیقی، معنای لغوی و اصطلاحی، محتوا و سرچشم? موسیقی و ارتباط موسیقی با لذّت، پیچیدگی عینی، زبان و بازنمایی، مطرح گردیده است. در بررسی تأثیر موسیقی بر ادارک زیبایی شناسانه انسان، ابتدا، ماهیّت ادراک زیباشناسانه مورد بررسی قرار گرفته و سپس ارتباط تقویت این ادراک با ابعاد عاطفی و اخلاقی انسان مطرح گردیده است. در بررسی دلالت های تربیتی موسیقی، کارکردهای عام و خاص موسیقی در تعلیم و تربیت و رویکردهای سه-گان? اجراء، دریافت و ادراک در تربیت زیبایی شناسی و موسیقیایی مطرح شده است. در بررسی چگونگی به کارگیری موسیقی در پرورش ابعاد عاطفی، اخلاقی و اجتماعی دانش آموزان؛ روش هایی عملی برای دست یافتن به اهداف تربیت موسیقیایی با سه رویکرد، دریافت، اجراء و ادراک، مطرح گردیده که برای معلمانی که از حداقل دانش موسیقی برخوردارند نیز قابل استفاده است. روش پژوهش در این بررسی ها توصیفی تحلیلی است که شامل تلخیص داده ها ، تحلیل و بررسی و نتیجه گیری می باشد. بنابر مطالعات و تحلیل های صورت گرفته؛ در این پژوهش روشن شده است که موسیقی دارای دو بعد عینی و ذهنی می باشد و هر یک از سه رویکرد دریافت، اجراء و ادراک موسیقیایی با به کارگیری این دو بعد موجب پرورش ابعاد عاطفی، اخلاقی و اجتماعی دانش آموزان می گردد. آنگونه که در متن پژوهش خواهد گذشت، رویکرد دریافت موسیقیایی بعد اجتماعی، رویکرد ادراک موسیقیایی ابعاد عاطفی و اخلاقی و رویکرد اجراء هر سه بعد عاطفی، اخلاقی و اجتماعی را متأثر می سازد. لذا تربیت موسیقیایی زمینه ای است که می تواند موجب رشد موزون شخصیت و رشد و تعالی ابعاد عاطفی، اخلاقی و اجتماعی دانش آموزان نظام تعلیم و تربیت گردد.
