یکی از اساسی ترین مباحث در علوم زمین، تهیه نقشه های مختلف پهنه بندی زمین ساختی می باشد. برای پرهیز از نواقص و اشکالات موجود در روشهای متداول پهنه بندی زمین ساختی، روشهای علمی رقومی استخراج اطلاعات از داده های چند بعدی می تواند بعنوان ابزاری مفید و موثر برای تهیه نقشه های رقومی جدید در علوم زمین مورد استفاده قرار گیرد. در این رساله، شبکه عصبی نگاشت خودسامانده و برخی روشهای مرسوم خوشه بندی مانند k-means و ward برای پهنه بندی رقومی منطقی تر و دقیق تر زمین ساختی ایران بکار گرفته شده است. خوشه بندی و تصویر سازی داده های چند بعدی در نگاشت دوبعدی با حفظ توپولوژی (تصویر سازی خوشه ها و متغیرها) از ویژگی های بارز روش som می باشد که در این تحقیق بکار گرفته شده است. نتایج som منجر به پهنه بندی زمین ساختی منطقی تر و بهتری نسبت به سایر روشها شده است. براساس پارامترهای ژئوفیزیکی وارد شده در آنالیز برخی ساختارهای زیر سطحی در پهنه بندیهای رقومی آشکار می شود که قبلاً در روشهای متداول پهنه بندی زمین ساختی مورد توجه قرار نگرفته اند و می تواند برای متخصصان علم زمین ساختی مهم باشد.