نام پژوهشگر: محمد ابراهیم احمدی نیا
محمد ابراهیم احمدی نیا علی سپهری
به منظور بررسی اثر تراکم و رقم بر عملکرد واجزای عملکرد ارقام لوبیای قرمز در شراط آب و هوایی شهر سنندج (مرکز استان کردستان ) آزمایشی در سال زراعی 86-1385 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی گریزه سنندج به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام گرفت . ارقام کشت شده شامل : صیاد ْ، درخشان ،گلی ویک رقم محلی و تراکم های مورد استفاده نیز شامل : 15 ، 20 ، 30 و 40 بوته در متر مربع بود. نتایج نشان داد که بین ارقام تفاوت معنی داری از نظر عملکرد دانه وجود نداشت، اما عملکرد رقم درخشان با میانگین تولید 7/1939 کیلوگرم در هکتار اندکی بیشتر از ارقام دیگر بوده است و رقم گلی کمترین عملکرد دانه به میزان 1/1684 کیلوگرم درهکتار راتولید نمود. در تراکم های مورد نظر در سطح احتمال 1% تفاوت معنی دار بود و حداکثرو حداقل عملکرد به ترتیب از تراکم های 30 و 15 بوته در متر مربع به دست آمد . که این افزایش عملکرد در تراکم 30 بوته در متر مربع ناشی از افزایش تعداد غلاف در بوته بوده است . اثر متقابل رقم وتراکم بر عملکرد دانه درسطح آماری 1% معنی دار بود که در این زمینه رقم صیاد با تراکم 30 بوته درمترمربع دارای بیشترین عملکرد دانه و رقم محلی با تراکم 15 بوته در متر مربع دارای کمترین عملکرد دانه در واحد سطح بوده است. در این مطالعه اثر تراکم بر وزن کل ماده خشک تولیدی و تعداد غلاف در بوته معنی دار شد. همچنین اثر رقم بر تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه وشاخص برداشت تفاوت معنی داری از خود نشان داد. اثر رقم بر صفت تعداد روز تا50% گلدهی در سطح آماری 1% معنی دار بود. بر اساس مقایسه میانگین ارقام ، رقم گلی با 56 روز و رقم درخشان با 43 روز به ترتیب بیشترین و کمترین میزان روز تا 50% گلدهی را به خود اختصاص داده اند . اثر تراکم نیز بر صفت تعداد روز تا گلدهی در سطح احتمال 5% معنی دار گردید . اثر متقابل رقم و تراکم بر روی صفت تعداد روز تا گلدهی معنی دار نشده است. در مطالعه انجام شده ، اثر رقم بر تعداد روز تا غلاف دهی در سطح احتمال 1% تفاوت معنی دار از خود نشان داده است. اثر تراکم بر تعداد روز تا غلاف دهی نیز در این بررسی، در سطح احتمال 1% معنی دار شد اثر رقم بر صفت تعداد روز تا رسیدگی در سطح آماری 1% تفاوت معنی دار نشان داده است. رقم گلی با میانگین 103 روز دیر رس ترین رقم این آزمایش و رقم صیاد با 87 روز به عنوان زود رس ترین رقم مشاهده گردید .اثر تراکم نیز بر تعداد روز تا رسیدگی در این پژوهش در سطح احتمال 1% معنی دار گردید. در این زمینه تراکم 15 بوته در متر مربع با میانگین 80/96 بیشترین و تراکم 40 بوته در متر مربع کمترین روز را برای صفت روز بعد از کاشت تا رسیدگی از خود نشان می داد. اثر متقابل رقم و تراکم بر صفت تعداد روز تا رسیدگی در این آزمایش معنی دار نشد . واژه های کلیدی : اجزای عملکرد، تراکم کاشت، رقم، عملکرد، لوبیا قرمز