نام پژوهشگر: مرجان گنجعلی
مرجان گنجعلی عبدالرضا میرمحسنی
بروز دسته بسیار بزرگ و خطرناکی از بیماریهای شایع در انسان، با افزایش و تجمع بیومواد ویژه در مایعات بدن همراه است که در اکثر موارد عقب افتادگی ذهنی از عوارض آنها می باشد. اسیدهای آمینه فنیل آلانین و تیروزین بحالت طبیعی با غلظتی ثابت در بدن موجودات زنده وجود دارند. در برخی بیماری های متابولیکی از جمله بیماری فنیل کتون اوریا در اثر نقص ژنتیکی در ساختار و عملکرد آنزیم فنیل آلانین هیدروکسیلاز (pha:e.c. 1.14.16.1) کاتابولیسم طبیعی فنیل آلانین و تبدیل اولیه آن به اسید آمینه تیروزین دچار اشکال می گردد. نتیجه این امر افزایش فنیل آلانین همراه با کاهش تیروزین در خون می باشد. روش های مختلفی برای اندازه گیری اسیدهای آمینه وجود دارد. در مورد تشخیص بیماری فنیل کتون اوریا، روش های مختلف از جمله استفاده از کروماتوگرافی گاز- مایع، کروماتوگرافی با کارائی بالا، کروماتوگرافی تبادل یونی، فلورومتری و استفاده از آنزیم های محدود کننده کاربرد دارند. در این پایاننامه برای اولین بار تلاش شد که با استفاده از حسگرهای qcn میزان اسید آمینه فنیل آلانین در ادرار بیماران مبتلا به این اختلال متابولیسمی اندازه گیری گردد. حسگرهای کوارتز کریستال نانوبالانس(qcn)، حسگرهای جرمی بسیار قدرتمندی هستند که می توانند ترکیبات مختلف را با حساسیت بالا اندازه گیری نمایند. کریستال کوارتز اصلاح شده با کوپلیمر قالب مولکولی آکریک اسید-آکریلونیتریل برای اندازه گیری و فنیل آلانین بکار برده شده است. برای پوشش الکترد کریستال با کوپلیمر قالب مولکولی آکریک اسید-آکریلونیتریل از l?3 محلول(w/v)% 4/0 آکریک اسید-آکریلونیتریل در دی متیل سولفوکسایداستفاده شده است. نتایج نشان می دهد بین تغییرات فرکانس کریستال و غلظت گونه مورد آزمایش در سل رابطه خطی بسیار خوبی در محدوه غلظتی mg l-1450-35 برای آب و mg l-1500-30 برای ادرار وجود ادامه چکیده پایانامه: دارد. نتایج نشان می دهد رابطه خطی خوبی بین غلظت فنیل آلانین و تغییرات فرکانس ارتعاشی کریستال برای هر دو حسگر qcn اصلاح شده با پلیمر قالب مولکولی و غیر قالبگیری (non-mip) وجود دارد. مقایسه حساسیت حسگرها نسبت به فنیل آلانین نشان می دهد حساسیت حسگرqcn اصلاح شده با mip در حدود دو برابر مقدار بدست آمده برای حسگرqcn اصلاح شده با non-mip می باشد. نتایج بدست آمده نشان می دهد با استفاده از پلیمرهای قالب مولکولی بعنوان پوشش روی کریستال می توان به حسگرهایی با حساسیت و انتخابگری بالا برای اندازه گیری فنیل آلانین در محیط های بیولوژیکی دست یافت.