هدف پژوهش حاضر کمک به فهم بیشتر پدیده ازدواج طولانی مدت، شناسایی عوامل تدوام ازدواج های طولانی مدت رضایت مند و تهیه و ساخت پرسشنامه ای بر اساس عوامل تدوام ازدواج های طولانی مدت رضایت مند از دیدگاه زنان و مردان متأهل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه والدین زن و مرد دانش آموزان مقطع متوسطه شهر اهواز بودند که حداقل 25 سال از زندگی مشترک آنها گذشته باشد و در یک ازدواج طولانی مدت رضایت مند به سر می بردند. در این پژوهش چهار نمونه مورد استفاده قرار گرفت که نمونه اول جهت یافتن عوامل اولیه و تدوین پرسشنامه بود (25 نفر زن و 25 نفر مرد)، در مرحله ی دوم برای افزایش روایی و اعتبار و اجرای مقدماتی نمونه ای 100 نفری (50 نفر زن و 50 نفر مرد) انتخاب شد. برای انتخاب نمونه اصلی به منظور انجام تحلیل عامل اکتشافی یک نمونه 474 نفری (239 نفر زن و 235 نفر مرد) و به منظور انجام تحلیل عامل تأییدی یک نمونه 300 نفری (160 نفر زن و 140 نفر مرد) انتخاب شد. نمونه های چهارگانه با استفاده از روش در دسترس و از میان جامعه مورد نظر انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش مقیاس ارزیابی رابطه (ras) و پرسشنامه ازدواج خوشبخت بود که پس از تحلیل نتایج این پژوهش ساخته و مورد تأیید قرار گرفت. طرح پژوهش حاضر، همبستگی از نوع تحلیل ماتریس همبستگی یا کواریانس بود. برای تحلیل فرضیه های آماری از روش های تحلیل عامل اکتشافی (efa) و تحلیل عامل تأییدی (cfa) استفاده شد. نتایج تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی نشان داد که عوامل تداوم ازدواج های طولانی مدت رضایت مند از نظر زنان 9 عامل؛ شامل سبک ارتباط و حل تعارض مناسب؛ حمایت، توجه، احترام و قدردانی از یکدیگر؛ ویژگی های شخصیتی و مسئولیت پذیری؛ صمیمیت و کیفیت رابطه ی جنسی؛ کیفیت زندگی مشترک و گذراندن وقت و تفریحات؛ تطابق زوج ها و انعطاف پذیربودن؛ تعهد و وفاداری؛ داشتن ارزش ها، فرهنگ و تجارب معنوی مشترک؛ و مسائل مالی و شغلی می باشد. همچنین عوامل تداوم ازدواج های طولانی مدت رضایت مند از نظر مردان 9 عامل می باشد که به جز عامل نهم (ارتباط با اجتماع، خانواده ها و دوستان) با عوامل به دست آمده از نمونه ی زنان تطابق دارد.

هدف پژوهش حاضر، پیشنهاد مدلی از پیشایندها و پیامدهای مهم گذشت در جهت شناخت بهتر و کامل تر مفهوم گذشت می باشد. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش شامل 245 نفر مرد و 247 نفر زن بودند که از بین والدین دانش آموزان دبیرستانی شهر اهواز با روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس گذشت صفت (tfs)، مقیاس اسناد ارتباطی (ram)، شاخص کیفیت ازدواج (qmi)، مقیاس صفات همدلی باتسون (bea)، خرده مقیاس نگرش مذهبی پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ enrich))، پرسشنامه سلامت عمومی (ghq) و خرده مقیاس خشم فهرست تجدید نظر شده ی علائم روانی r-90scl می باشند. از روش الگویابی معادلات ساختاری (sem) و بر اساس نرم افزار amos ویرایش 7 برای ارزیابی مدل پیشنهادی استفاده شد. مدل ارزیابی شده از شاخص های برازندگی خوبی برخوردار بود. بر اساس نتایج مدل معادلات ساختاری کیفیت مثبت زناشویی هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم از طریق اسنادهای علی و مسئولیت پذیری باعث افزایش گذشت می شود. اسنادهای علی نیز به صورت غیرمستقیم و از طریق اسنادهای مسئولیت و همدلی موجب ارتقای گذشت می شود. اسنادهای مسئولیت نیز به صورت مستقیم و غیرمستقیم به واسطه ی همدلی باعث افزایش گذشت می شود. همدلی نیز به صورت مستقیم باعث افزایش گذشت می شود. نگرش های مذهبی نیز به صورت مستقیم و غیر مستقیم از طریق اسنادهای مسئولیت باعث ارتقای گذشت می شود. گذشت نیز باعث افزایش سلامت روانی و کاهش پرخاشگری در میان همسران می شود. مضامین درمانی و آموزشی نتایج و مدل ارائه شده توسط پژوهش حاضر به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.