در نظام آموزشی ما توجه و تاکید بر توانایی های فهم مطالب می تواند شماری از مشکلات آموزشی را رفع نماید. هنگامی که دانش آموزان مهارت های مربوط به مطالعات موثر را فرا گرفتند آنگاه می توان از تفکر، استدلال، حل مساله، درک و نگاهداری مطالب در ذهن، ایجاد کنترل درونی و در نهایت پیشرفت تحصیلی نام برد. در این تحقیق با استفاده از سوالاتی که توسط کمیته ای از دبیران برجسته ی آموزشی و پرورش طراحی شده است به درک مطلب دانش آموزان و همچنین پیشرفت تحصیلی آنها در دروس ریاضی، علوم، اجتماعی و جغرافیا سنجیده شده است. نمونه گیری به صورت تصادفی مرحله ای وبا استفاده از 80 دانش آموز دختر و پسر از ناحیه ی آموزش و پرورش زرقان انجام یافته است. پس از جمع آوری اطلاعات و تحلیل های آماری یافته های زیر بدست آمد: همبستگی معنی داری بین فهم مطالب خواندنی با پیشرفت تحصیلی در هر یک از دروس ریاضی، علوم، اجتماعی و جغرافیا وجود داشته میزان این همبستگی برای درس ریاضی 84/0 علوم 86/0 اجتماعی 93/0 جغرافیا 92/0 بود.ضمناً در فهم مطالب خواندنی با پیشرفت تحصیلی در دروس مزبور بین دخترها و پسرها تفاوتی وجود نداشت و از این نظر یکسان بودند. به طور کلی نتایج این پژوهش بر نقش درک مطلب در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی اشاره دارد.