هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی تأثیر مکمل سازی zma و کـربـوهیـدرات، همراه بـا شش هفته تـمرین مقاومتی بر هورمون های تستوستـرون و igf-1، و آنزیم های کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناز در افراد تمرین نکرده بود. بدین منظور 27 نفر دانشجوی پسر غیرورزشکار (میانگین سنی65/1± 27/21 سال، وزن 26/10±24/68 کیلوگرم، قد 25/6±90/177 سانتی متر و شاخص توده بدنی54/2±54/21 کیلوگرم بر مترمربع) به صورت داوطلب به عنوان نمونه انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه شامل، گروه مکمل zma (10 نفر)، گروه کربوهیدرات + zma (9 نفر)، و گروه دارونما (8 نفر) تقسیم شدند. پروتکل تمرین شامل سه جلسه فعالیت مقاومتی شامل هفت حرکت (دو حرکت پایین تنه و پنج حرکت بالاتنه )، با 70 درصد یک تکرار بیشینه در سه هفته اول (هر حرکت شامل سه ست و هشت تکرار) و 85 درصد یک تکرار بیشینه در سه هفته دوم (هر حرکت شامل سه ست و شش تکرار) بود. نمونه های خونی به مقدار پنج سی-سی از سیاهرگ بازویی، قبل و بعد از دوره بعد از 12 ساعت ناشتایی به منظور اندازه گیری مقادیر سرمی تستوسترون، igf-1، کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناز آزمودنی-هاگرفته شد. برای تـجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون two way repeated measure، t همبسته، تحلیل واریانس یک طـرفه و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده گردید. یافته ها نشان داد که بین سه گروه اختلاف معناداری در تـستوسترون و igf-1 سرم آزمودنی ها، قبل و بعد از مصرف مکمل وجود نداشت. هم چنین، در ارتباط با تأثیر مکمل zma بر تغییر فعالیت آنزیم های کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناز مشخص شد که مکمل سازی zma به همراه تمرین مقاومتی منجر به کاهش معنادار آنزیم لاکتات دهیدروژناز به میزان 5/25 و 22/5 درصد به ترتیب در گروههای 2و1(گروههای مکمل) شد، در حالی که باعث کاهش معنادار آنزیـم کراتین کیناز در گـروههای مکمل نگردید. در مجموع، نتایج بیانگر آن است که مکمل سازیzma به تنهایی و در ترکیب با کربوهیدرات توأم با تمرین مقاومتی، باعث افزایش غیرمعنادار هورمون های تستوسترون و igf-1 و کاهش غیرمعنادار آنزیم کراتین کیناز شد، در حالی که موجب کاهش معنادار آنزیم لاکتات دهیدروژناز در افراد تمرین نکرده گردید