نام پژوهشگر: امیرحسین هاتفی اردکانی

شناسایی و تفکیک نوع املاح رسوبات تبخیری با استفاده از داده های سنجش از دور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سمنان - دانشکده کویر شناسی 1389
  امیرحسین هاتفی اردکانی   سعید خداییان

بخش وسیعی از کشور پهناور ایران را بیابانها و کویرهایی تشکیل می دهند که به دلیل تجمع رسوبات تبخیری در آنها، به عنوان یکی از مهمترین محیطهای شور به حساب می آیند. رسوبات تبخیری عمدتا رسوبات شیمیایی هستند که پس از تغلیظ نمکهای محلول در آب (در اثر تبخیر) رسوب کرده اند. کانیهای تبخیری اصلی شامل سنگ گچ یا ژیپس و نمک طعام یا هالیت می باشند. تحقیق حاضر با هدف شناسایی و تفکیک رسوبات تبخیری گچ، نمک و سولفات سدیم، در مساحتی حدود 000/8 هکتار از اراضی، واقع در محدوده 35 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان سمنان به انجام و بدین منظور دادههای ماهواره ای سنجنده aster مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. پردازش های مختلفی نظیر روشهای بسط تصاویر، ایجاد تصاویر رنگی کاذب (fcc)، نسبتگیری طیفی، تولید شاخص های شوری، تجزیه مولفه های اصلی و طبقه بندیهای نظارت شده، بر روی دادههای ماهواره ای انجام گرفت. 82 نمونه خاک از منطقه بصورت نمونه برداری تصادفی منظم تهیه و مورد تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی قرار گرفتند و میزان گچ، نمک و سولفات سدیم آنها تعیین گردید. روابط همبستگی و رگرسیونی میان دادههای زمین و ماهواره ای مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج اولیه نشان داد که بین باندهای 4 و 9 با رسوبات نمک و همچنین بین باندهای 2 و 3 با رسوبات گچ ارتباط معنی دار در سطح کمتر از 95 % وجود دارد، بنابراین میتوان از این باندها جهت شناسایی این رسوبات استفاده نمود. با استفاده از روش نسبتگیری طیفی، شاخص (b3- b4) / (b3 + b4) برای تفکیک رسوبات گچی و همچنین شاخص (b5 / b4) - b1 برای تفکیک و شناسایی رسوبات نمک مناسب بنظر رسیدند. با استفاده از تصویر pca10 2 1، سازند omq منطقه براحتی شناسایی گردید. در نهایت با استفاده از طبقه بندی نظارت شده به روش حداکثر احتمال، نقشه رسوبات گچ، نمک و سولفات منطقه به ترتیب با دقت کلی 14/77 %، 00/88 % و 13/82 % با ضریب کاپای به ترتیب 0/66، 0/72 و 0/69 تهیه گردیدند.