نام پژوهشگر: قاسم مهدوی
قاسم مهدوی ناصر اسدی
سفره آب زیرزمینی بزمان در حوزه هامون – جازموریان در غرب شهرستان ایرانشهر قرار دارد. این آبخوان، مهم ترین منبع آبی دائم در منطقه است که از طریق چاه های حفر شده مورد بهره برداری قرار می گیرد. استحصال بی رویه آب زیرزمینی و ایجاد افت ناشی از آن، نگرانی ایجاد مشکلات کمّی و کیفی را در آینده ایجاد نموده است. بدین منظور با هدف شناسایی خصوصیات هیدروژئولوژیک و مدیریت آبخوان، شبیه سازی آبخوان مذکور با استفاده از کد gms انجام گردید. مدل تهیه شده آبخوان با استفاده از داده های سطح آب 14 حلقه چاه مشاهدهای طی شرایط پایدار (در مهرماه 1385) و ناپایدار (آبان 1385 تا پایان مهر 1386) واسنجی گردید. پارامترهای k و s از مهم ترین پارامترهایی است که طی این مرحله بهینه گردیدند. سپس حساسیت مدل تهیه شده طی دو شرایط پایدار و ناپایدار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان می دهد که پارامتر هدایت هیدرولیکی بیشترین و آبدهی ویژه کم ترین حساسیت را دارا هستند. تطابق هیدروگراف چاه های مشاهده ای و محاسبه ای طی فرایند صحت سنجی مدل، برای یک دوره زمانی 12 ماهه متفاوت از دوره واسنجی (آبان 1386 تا مهر 1387)، نشان از صحت عملکردمدل دارد. پیش بینی صورت گرفته بر اساس مدل واسنجی و صحت سنجی شده آبخوان مورد مطالعه، برای 4 سال آینده (مهر88 تا آبان92) نشان می دهد که با ادامه روند کنونی برداشت آب، سطح آب زیرزمینی در انتهای دوره مورد پیش بینیبه ویژه در نواحی با تمرکز زیاد چاه های بهره برداری،با افت شدیدی مواجه خواهد شد. از این رو به منظور پیشگیری از وقوع بحران کمّی و کیفی ناشی از ادامه روند کنونی برداشت آب از سفره، با در نظر گرفتن فاکتورهای هیدرولیکی (مانند میزان بار هیدرولیکی و نرخ پمپاژ) و پارامترهای اقتصادی (مانند هزینه احداث چاه و استحصال آب) با به کارگیری کد کامپیوتری gwm به صورت تلفیقی با نرم افزار gms به ارائه مدل مدیریتی آبخوان اقدام گردید. مدل مذکور شامل دو فاز می باشد. فاز اول شامل چند راهکار مختلف مبتنی بر اِعمال مقادیری از کاهش نرخ پمپاژ (به میزان یکی از مقادیر 10%، 25%، 40%، 50%، 60%، 75% و 90%) می باشد. برای اجرای هر راهکار مدیریتی طی فاز اول، مقادیر نرخ پمپاژ بهینه از هر چاه طی دوره چهار ساله، توسط مدل محاسبه و ارائه گردیده است. اجرای این فاز مدیریی هیچ گونه هزینه ای در بر ندارد و طبق نتایج پیش بینی مدل شبیه ساز، بهبود قابل توجه آبخوان را به ارمغان می آورد. با این وجود، انتخاب مناسب ترین راهکار از میان راهکارهای مورد طراحی برای این فاز، بر اساس شرایط اجتماعی و تأثیرات اجرای برنامه مدیریتی منتخب بر وضعیت مصرف کنندگان آب زیرزمینی انجام خواهد گرفت. فاز دوم، جهت تأمین کمبود نیاز آبی ناشی از اجرای فاز اول، از طریق احداث چاه های جدید در مجاورت اما خارج از محدوده پر افت آبخوان طراحی گردیده است. بر اساس محاسبات انجام گرفته با استفاده از کد gwm (به همراه کد gms)، موقعیت چاه های جدید منتخب و مقادیر بهینه پمپاژ از آن ها در طی دوره چهار ساله مورد پیش بینی برای هر راهکار مدیریتی مفروض، طی دو راهبرد هیدرولیکی و اقتصادی طراحی و ارائه گردیده است. مقایسه دو راهبرد مذکور نشانگر آنست که از نظر میزان آب جایگزین، کارآمدی راهبرد هیدرولیکی طراحی شده، حدود 9% بیشتر از راهبرد اقتصادی است. این در حالی است که از نظر هزینه های لازم جهت اجرای هر راهبرد، راهبرد اقتصادی در حدود 3/27 درصد کارآمدتر از راهبرد هیدرولیکی می باشد. امکان سنجی اقتصادی انجام گرفته در خصوص اجرای کلیه راهکارهای فاز دوم طرح مدیریت آبخوان، مثبت ارزیابی گردیده است. لذا در صورت رعایت الگوی پیشنهادی، می توان حتی بدون کاهش میزان استحصال آب از آبخوان مورد مطالعه، از وقوع بحران کمی و کیفی (به ویژه در محدوده های پر افت آبخوان) پیشگیری نمود. فرایند تحلیل حساسیت انجام گرفته برای این مدل مدیریتی نشان می دهد که از میان پارامترهای مورد سنجش، در راهبرد اقتصادی، کران پایین حجم مطلوب آب جایگزین، بیشترین تأثیر و هزینه بهره برداری کم ترین تأثیر را بر روی میزان آب جایگزین داشته است. اما در راهبرد هیدرولیکی، کران پایینی حجم مطلوب آب جایگزین، و در راهبرد اقتصادی، کران بالایی آن بر خروجی مدل اثری نداشته و از این رو منطقاً قابل حذف می باشند. بر اساس رگرسیون انجام شده، وجود رابطه خطی مناسب بین نتایج اجرای مدل مدیریتی طی دو راهبرد متفاوت و مستقل هیدرولیکی و اقتصادی، شاهدی برای صحت و اعتبار آن قلمداد می گردد.
قاسم مهدوی مصطفی اقلیما
یکی از مسائلی که در شریعت اسلام اکیدا نهی شده است از بین بردن نفسی است که خداوند آنرا حرام کرده و عاقبت آنرا جز تباهی فرد در دو جهان نمی داند. خداوند که شرع مقدس اسلام را در نیکوترین صورت وضع فرموده در تشخیص و انتخاب این مصلحت سازمان کلی و حقایق ثابت حیاتی را گنجانیده است و انسان را به انجام زیبنده ترین کارها و اعمال پسندیده دعوت نموده است اسلام که توانسته است اختلاف و فساد را از درون و بیرون زندگی انسان به آسانی پاک سازد، هم از راه بنیادی ترین اندیشه های الهی نیز توانسته سلامت و سعادت را در منتهای اطمینان تضمین نماید شاید زیباترین معنای این کلام در آیه شریفه از قرآن کریم دریابیم: ((.... و آنانکه در راه خدا صبر و شکیبائی پیشه کردند و بر لطف و کرم پروردگار توکل نمودند. آناکه به خدا ایمان آوردند و به اعمال نیکو پرداختند البته آنان را به عمارات عالی بهشتی که زیر درختانش نهرها جاریست منزل دهیم...)). بهرحال بشر هرگاه بدون پایبندی به معارف و ارزشهای الهی سرمشقهای آرمانی خود را به امید فرآیندی از نجات و رستگاری به مقصدی جز آن سپرده و هرگاه نظامات روشن الهی را که محصول نظام آفرینش اوست نادیده شمرد. زنجیر پریشانی و فسادهای گوناگون اخلاقی و جنگهای خانمانسوز کشتارهای دسته جمعی، خودکشی و ... بر زندگی وی سایه می افکند. در قلمرو دنیای بی مقصد انسان بی خدا و حتی در به اصطلاح پیشرفته ترین محیط، محک اندیشه و عمل غیر خدایی انسان را از حیث نیازها و هدف هایش در خود می فشرد، خبر ترس و تبهکاری، تجاوز و ستم، سختگیری و آزار، فساد و آشوب و ظلم و بالاخره ظلم بر نفس خویش، اثری از فلاح و تقوی اخلاقی در آن دیده نمی شود. حال با توجه به موقعیت و شخصیتی که قرآن و اسلام برای انسان قائل شده و نقشی که هر فرد می تواند در جامعه و خانواده ایفا نماید، چه علل و انگیزه هایی سبب از هم پاشیدگی کانون خانواده و دل بریدن از فرزندان و ... می شود، چرا زندگی که برای هر انسان نعمت الهی است و با این همه وابستگی تصمیم به عمل خوکشی می گیرند؟ چه دلایلی موجب شده که خودکشی بین زنان بیشتر از مردان باشد؟ ما در این تحقیق سعی داریم که این شرایط و زمینه ها و علل و انگیزه هائی را که منجر به خودکشی می شود را شناسائی کرده و راه حلهائی جهت پیشگیری از این معضل ارائه دهیم.
قاسم مهدوی عبدالحمید صفایی قادیکلایی
با افزایش سطح رقابت دردهه های اخیر، مدیریت شرکتها، توجه خود را معطوف به اهداف گوناگون و متعددی نظیر تامین سود پایدار ، افزایش یا حداقل حفظ سهم بازار ، تنوع محصولات ، تثبیت قیمتها و دهها هدف دیگر می کنند که این اهداف گاه متعارض نیز میباشند. به عبارت دیگر در برنامه ریزی تولید ترکیبی ، باید طوری عمل شود که علاوه بر تخصیص بهینه منابع محدود، اهداف متعدد و متعارض نیز تا حد ممکن برآورده شود. مدل برنامه ریزی آرمانی راه حرکت همزمان به سوی چندین هدف حتمی اهداف متعارض را نشان می دهد. بنابراین می توان از برنامه ریزی آرمانی به عنوان ابزار کارآمد جهت برنامه ریزی تولید در شرکتهای تولیدی استفاده نمود.