نام پژوهشگر: شهریار فرجی نصیری
شهریار فرجی نصیری نوذر شفیعی
چکیده جنوب آسیا یکی از بی ثبات ترین و نا امن ترین مناطق دنیا است. بحران کشمیر به عنوان مهمترین اختلاف مرزی موجود در دنیا، چالشی اساسی در روابط هند و پاکستان- دو قدرت اصلی منطقه- به حساب می آید؛ به گونه ای که تاکنون این دو کشور را سه بار تا پای جنگ تمام عیار و یک بار نیز تا مرز یک درگیری هسته ای پیش برده است. همچنین دخالت و رقابت کشورهایی مانند چین و آمریکا بر دامنه این اختلافات افزوده است. مجموعه این عوامل باعث شکل گیری قطب بندی ها و ترتیبات سیاسی- امنیتی فراوانی در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای در جنوب آسیا شده است که این ترتیبات و معادلات عمدتاً هند- محور یا پاکستان- محور هستند. به رغم وجود ترتیبات سیاسی- امنیتی فراوان در جنوب آسیا، دو معادله هند- آمریکا و چین- پاکستان بر محیط امنیتی جنوب آسیا سایه افکنده و باعث ایجاد نوعی توازن قدرت دو قطبی در این منطقه گردیده است. توازن قدرت موجود در جنوب آسیا و ترتیبات سیاسی- امنیتی این منطقه، به دلیل پیوستگی جغرافیایی و فرهنگی ایران با جنوب آسیا بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیر گذار است. نظر به اهمیت این منطقه، پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تبیین ترتیبات سیاسی- امنیتی در جنوب آسیا بر اساس تئوری موازنه قوا و تبیین تأثیر این ترتیبات بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تهیه گردیده است در پی پاسخگویی به این سوال است که ترتیبات سیاسی- امنیتی در جنوب آسیا بر چه اساسی شکل گرفته و چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد. این پژوهش در پایان به این نتیجه می رسد که ترتیبات سیاسی- امنیتی موجود در جنوب آسیا بر اساس تئوری موازنه قوا شکل گرفته و خالق فرصت هایی برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. جمهوری اسلامی ایران می تواند با ایفای نقش قدرت موازنه دهنده در جنوب آسیا به تأمین منافع امنیت ملی خود بپردازد؛ در مجموع می توان گفت ترتیبات سیاسی- امنیتی موجود در جنوب آسیا تأثیر مثبتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد.