چکیده هدف: مطالعات پیشین نشان دهنده رابطه میان اعتیاد به اوپیوئیدها و نقص یادگیری و حافظه بوده است. بدلیل اینکه ورزش دارای اثرات مثبت روی سیستم های فیزیولوژیک از جمله سیستم اعصاب مرکزی است، مطالعه حاضر اثرات ورزش تردمیل را روی یادگیری و حافظه در موشهای صحرایی معتاد به مورفین به دو روش رفتاری و میکرودیالیز مورد ارزیابی قرار داده است. مواد و روش ها: تعداد 42 موش صحرایی با وزن 300-350 گرم به چهار گروه : کنترل ، وابسته به مرفین ، ورزشکار و ورزشکار همراه با مرفین تقسیم شدند. در گروههای وابسته به مرفین ، مرفین بصورت تزریق درون صفاقی با دوزهای افزایشی : سه روز اول mg/kg 10 ، سه روز دوم mg/kg 20 و سه روز سوم mg/kg 40 استفاده گردید. در گروههای ورزشکار پروتکول ورزش شامل دویدن روی تردمیل با سرعت m/min 17 وشیب 7 درجه، 60 دقیقه در روز، در تمام ایام هفته، به مدت 3 ماه بوده است. یادگیری و حافظه احترازی غیر فعال در دستگاه شاتل باکس بعد از 3 ماه از اعتیاد و ورزش در موشهای صحرایی بررسی شد و در آخر میزان غلظت دوپامین ناحیه شکنج دندانه ای هیپوکامپ مغز این گروه ها به وسیله دستگاه hplc اندازه گیری شد. نتایج: نتایج نشان می دهد یادگیری و حافظه بطور چشمگیری در گروه وابسته به مرفین نسبت به گروه کنترل آسیب دیده ولی ورزش این آسیب یادگیری و حافظه در گروه وابسته به مورفین را به نحو چشمگیری کاهش می دهد و همچنین ورزش در گروه ورزشکار نیز معیارهای یادگیری و حافظه را بطور معنی داری افزایش داده است. نتیجه گیری : این نتایج نشان می دهد یادگیری و حافظه بدنبال اعتیاد به مرفین آسیب دیده ولی ورزش با تردمیل از این اثرات جلوگیری کرده که احتمالاً به دلیل اثر افزایشی میزان دوپامین در گروه ورزشکار بوده است. بنابراین داده ها نشان می دهند دویدن بر روی تردمیل احتمالاً در پیشگیری و تخفیف آسیب های شناختی در اعتیاد می تواند کمک کننده باشد.