چکیده با توجه به اهمیت طراحی آموزش در فرایند آموزش ـ یادگیری و با توجه به وجود نظریه ها و الگوهای مختلف طراحی آموزشی، در این پژوهش به مقایسه ی اثر بخشی دو رویکرد طراحی آموزشی شناخت گرایی و ساختن گرایی پرداخته شد تا مشخص گردد که کدام یک از این دو رویکرد در یادگیری، یادداری مفاهیم و اصول و توانایی حل مسئله در درس علوم تجربی در بین پسران نقش موثرتری را داراست. برای اجرای طرح پژوهشی خود به آموزش و پرورش شهرستان اسدآباد مراجعه نموده و با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، از بین مدارس موجود به انتخاب دو مدرسه و انتخاب یک کلاس از هر مدرسه و انتخاب 15 نفر از هر کلاس به صورت تصادفی برای جایگزین شدن در دو گروه آزمایشی پرداخته شد. روش پژوهش آزمایش واقعی می باشد. برای گردآوری اطلاعات و داده های لازم از دوآزمون محقق ساخته که در برگیرنده ی سوألات مفاهیم، اصول و حل مسئله بود استفاده گردید. این دو آزمون از نظر محتوای ظاهری و سطح آموزش و یادگیری تقریباً در یک سطح بودند. پایایی آزمون ها به روش آلفای کرانباخ محاسبه گردید و پایایی آزمون اوّل( یادگیری) 553/ و آزمون دوم ( یادداری) 671/ گزارش گردید. روش اجرا به این صورت بود که ابتدا از هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد و پس از تجزیه و تحلیل پیش آزمون و اقدامات ترمیمی لازم به اجرای متغیّر مستقل به مدت 5 جلسه پرداخته شد و پس از اجرای آموزش طراحی شده طبق دو رویکرد شناخت گرایی و ساختن گرایی، از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. در تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. برای آزمون فرضیه های پژوهش با توجه به یکسان بودن واریانس های دو گروه از آزمون t با سطح معنی داری 05/0 استفاده گردید. نتایج این پژوهش منطبق با فرضیه های پژوهش(هر فرضیه با شماره مشخص شده و نتیجه بیانگر تأیید و رد فرضیه می باشد)به شرح زیر می باشد: 1. یادگیری مفاهیم در طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد ساختن گرایی از طراحی آموزشی مبتنی بر شناخت گرایی بیشتر است. نتیجه : یادگیری مفاهیم در رویکرد شناخت گرایی بهتر از رویکرد ساختن گرایی است. 2. یادداری مفاهیم در طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد ساختن گرایی از طراحی آموزشی مبتنی بر شناخت گرایی بیشتر است. نتیجه : یادداری مفاهیم در دو رویکرد شناخت گرایی و ساختن گرایی تفاوت معنی داری با هم ندارد. 3. یادگیری اصول در طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد ساختن گرایی از طراحی آموزشی مبتنی بر شناخت گرایی بیشتر است. نتیجه : یادگیری اصول در دو رویکرد شناخت گرایی و ساختن گرایی تفاوت معنی داری با هم ندارد. 4. یادداری اصول در طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد ساختن گرایی از طراحی آموزشی مبتنی بر شناخت گرایی بیشتر است. نتیجه : یادداری اصول در دو رویکرد شناخت گرایی و ساختن گرایی تفاوت معنی داری با هم ندارد. 5. توانایی حل مسئله در طراحی آموزشی مبتنی بر رویکرد ساختن گرایی از طراحی آموزشی مبتنی بر شناخت گرایی بیشتر است. نتیجه : توانایی حل مسئله در گروهی که بارویکرد ساختن گرایی آموزش دیده بودند، بهتر از گروهی بود که با رویکرد شناخت گرایی آموزش دیده بودند.