نام پژوهشگر: نازنین منظومی

اثر اسانس های اسطوخودوس و ترخون و عصاره کاج روی سوسک چهارنقطه ای حبوبات callosobruchus maculatus f. (coleoptera:bruchidae)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی 1388
  نازنین منظومی   قدیر نوری قنبلانی

در تعداد زیادی از سیستم های انبارداری، استفاده از آفت¬کش¬های تدخینی به¬صرفه¬ترین و مناسب¬ترین روش مدیریت آفات انباری به شمار می¬رود، ولی افزایش روز افزون مشکلات زیست¬محیطی ناشی از کاربرد این آفت¬کش¬ها، لزوم تحقیقات برای یافتن روش¬های کنترل کم¬خطر را آشکار ساخته است. استفاده از ترکیبات طبیعی و به وی‍ژه ترکیبات شیمیایی ثانویه گیاهان یکی از مهمترین و کم خطرترین ترکیبات جایگزین حشره¬کش¬های تدخینی محسوب می¬شود. در چند دهه اخیر تحقیقات وسیعی روی ترکیبات گیاهی متعدد به همین منظور انجام گرفته است. در این تحقیق اثرات اسانس¬های اسطوخودوس، ترخون و گلپر و عصاره کاج به دو روش تنفسی و تماسی روی سوسک چهارنقطه-ای حبوبات مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس معیار lc50 در مدت 24 ساعت روی حشرات کامل، بیشترین سمیت تنفسی برای اسانس اسطوخودوس (41/52 میکرولیتر بر لیتر هوا) و کمترین سمیت برای اسانس گلپر (337/58 میکرولیتر بر لیتر هوا) محاسبه شد. در آزمایش¬های مربوط به سمیت تنفسی روی تخم، کمترین مقدار lc50 برای اسانس اسطوخودوس (29/31 میکرولیتر بر لیتر هوا) و بیشترین آن برای اسانس گلپر (156/43 میکرولیتر بر لیتر هوا) به دست آمد. بر اساس معیار lc50 در مدت 24 ساعت روی حشرات کامل، بیشترین سمیت تماسی مربوط به اسطوخودوس (0/12 میکرولیتر بر سانتی¬مترمربع) و کمترین سمیت مربوط به گلپر (0/35 میکرولیتر بر سانتی¬متر مربع) بود در حالی¬که عصاره کاج حتی در بالاترین غلظت (23/ 157 یکرولیتر بر سانتی¬متر مربع) هیچ تلفاتی ایجاد نکرد. مقایسه اثرات دورکنندگی اسانس¬ها روی حشرات کامل نشان داد که اسانس اسطوخودوس نسبت به دو اسانس دیگر با غلظت کمتری قادر به دور کردن حشرات کامل سوسک چهار نقطه¬ای حبوبات بوده و دورکننده ¬قوی¬تری می¬باشد.