نام پژوهشگر: ویدا چمنی

بررسی مولفههای هوش هیجانی در کتاب های دوره راهنمایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1388
  ویدا چمنی   سهیلا هاشمی

چکیده: پژوهش حاضر با عنوان «تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره راهنمایی بر اساس مولفه های هوش هیجانی » بوده است. این پژوهش به شیوه کیفی ( از نوع تحلیل محتوا ) انجام شده است . جامعه آماری پژوهش شامل کتاب های دوره ی راهنمایی بوده است و نمونه آماری 9 مورد از کتاب های دوره ی راهنمایی(فارسی سال اول، دوم و سوم، تاریخ سال اول، دوم و سوم و تعلیمات دینی سال اول، دوم و سوم) می باشد. مولفه های هوش هیجانی نیز از نظریه ی مایر و سالوی انتخاب شده است و شامل تشخیص هیجان، درک هیجان، کاربرد هیجان و مدیریت هیجان می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا تمام دروس کتاب ها انتخاب و جملاتی که حاوی پیام هیجانی بودند نوشته شده و سپس میزان و چگونگی پرداختن به مولفه های هوش هیجانی در متن دروس، پرسش هاو... توضیح داده شده است. همچنین پرسش ها، تمرینات و تصاویر موجود در دروس نیز بررسی شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داده است که میزان توجه به هریک از مولفه های هوش هیجانی متفاوت می باشد. به گونه ای که تشخیص هیجان بیشتر از مولفه های درک، کاربرد و مدیریت هیجان مورد توجه قرار گرفته است. همچنین دروس ادبیات بیشتر از دروس تاریخ و بینش اسلامی در برگیرنده ی مولفه های هوش هیجانی بوده است. در رابطه با مهارت شناسایی هیجان، فارسی سال اول راهنمایی دارای فراوانی 16، فارسی سال دوم 14 و فارسی سال سوم 17، فرهنگ اسلامی و تعلیمات دینی سال اول دارای فراوانی 14، سال دوم 8 وسال سوم 4 بوده است. درکتاب های تاریخی پیام های هیجانی وجود نداشت و محتوای کتاب های تاریخ صرفا به شرح مختصری از رویدادهای تاریخی پرداخته است. در زمینه ی درک و فهم هیجانات توسط دانش آموز باید گفت،کتاب های فارسی سال اول، دوم و سوم به ترتیب دارای فراوانی 2، 5 و 2 و کتاب تعلیمات اسلامی سال اول، دوم و سوم به ترتیب دارای فراوانی 0، 0 و 1 می باشند. در زمینه ی کاربرد هیجان کتاب های فارسی سه پایه به ترتیب دارای فراوانی 0، 4 و 2 و کتاب های تعلیمات اسلامی سال اول، دوم و سوم راهنمایی به ترتیب،دارای فراوانی 0 ، 0 و 1 می باشند. در تحلیل کتاب های ادبیات سال اول در زمینه ی تنظیم واداره ی هیجان فراوانی 4، سال دوم 4 و سال سوم 2 به دست آمده است و درکتاب تعلیمات اسلامی سال اول فراوانی 0 ، سال دوم فراوانی 1 و سال سوم راهنمایی فراوانی 1 به دست آمده است.