نام پژوهشگر: احمد محمدی اژیه
احمد محمدی اژیه حسین هرسیج
نظام جمهوری اسلامی ایران اولین نظام اسلامی است که پس از شکل گیری دولتهای مدرن با مشخصات ضرورتهای یک دولت ملی و سرزمینی ظاهر شده است. به همین دلیل بحثهای زیادی پیرامون مرزهای قدرت و حوزه منافع ملی در جمهوری اسلامی ایران شده است که ،از جمله می توان به نظریه ملی گرایی اسلامی ،صدور مطلق انقلاب و نظریه ی ام القری اسلامی اشاره کرد. هر یک از دیدگاههای فوق بر اساس جهان بینی خود تعاریف متفاوتی از منافع ملی ارائه می دهند.از جمله دیدگاه ام القری را می توان نام برد که ،حوزه منافع ملی را در چهارچوب امت اسلامی تعریف می کند و نسبت به مرزهای جغرافیای که دارای اعتبار حقوقی ویژه می باشند بی توجهی نشان می دهد. بررسی و نقد چنین دیدگاههای ضرورت پذیرش مرزهای ملی را به منظور تبیین منافع ملی در رساله حاضر مشخص می کند. علاوه براین، نحوه شکل گیری منافع ملی در محیط ارزشی انقلاب اسلامی نیز خود جای بحث و بررسی دارد. به طوری که ویژگی های ساختاری هر نظام سیاسی و شیوه کار هر نظام به گونه ای است که می تواند با اتخاذ تصمیمات و سیاستگزاریها منافع ملی راتبیین کند. به بیانی دیگر، سیاستهای مختلف می تواند انعکاسی از نیازهای جامعه باشد. حال آنچه در این حوزه باید بررسی شود این است است که پیش شرطهای تحقق منافع ملی کدامند؟ و آیا این پیش شرطها در محیط ارزشی نظام جمهوری اسلامی ایران وجود دارند؟ به طورکلی پژوهش حاضر به دنبال یافتن پاسخی به این سئوال است که چه رابطه ای بین منافع ملی و ایدئولوژی اسلامی در انقلاب اسلامی وجود دارد؟ در این رساله تلاش شده است با روش توصیفی- تحلیلی ،ضمن بررسی میزان توانایی ایدئولوژی اسلامی در فراهم کردن پیش شرطهای تحقق منافع ملی و همچنین نقد دیدگاه ام القری و تبیین منافع ملی در چهارچوب مرزهای جغرافیایی زمینه های همپوشانی منافع ملی با ایدئولوژی اسلامی در انقلاب اسلامی ایران مورد ارزیابی قرار گیرد.