نام پژوهشگر: غلامرضا بهمن نیا
محمد آذرافزا ابراهیم اصغری کلجاهی
ایران دارای مخازن مشترک گازی زیادی با کشورهای همسایه است که پارس جنوبی برجسته ترین آن ها است. گسترش میدان پارس جنوبی در اولویت برنامه های صنعت گاز کشور قرار دارد. گسترش این میدان را می توان نقطه عطفی در تاریخ صنعت گاز کشور دانست. این پژوهش، در راستای شناسایی و کنترل پایداری ژئوتکنیکی محدوده فلرهای گاز فازهای 6، 7 و 8 مجتمع گاز پارس جنوبی انجام شده است. کمّی سازی اثرات و مخاطرات ژئوتکنیکی ساختگاه برای تمامی پروژه های عمرانی بسیار مهم و لازمه تمامی بررسی های مهندسی می باشد. از طرفی مدل سازی ها و شبیه سازی ها بهترین روش برای مشخص نمودن پارامترهای ژئوتکنیکی و ژئومکانیکی در ساختگاه های مختلف می باشند. لذا در این راستا، هدف پژوهش مشخص نمودن مسائل و مخاطرات ژئوتکنیکی و تهیه مدل های ژئوتکنیکی از این موارد می باشد. از نتایج حاصل از مدل سازی های هیبریدی که به صورت سه حالت پایدار (stable)، نیازمند رسیدگی فوری (need attention) و ناپایدار (unstable) عرضه می شود، جهت ارائه پیشنهادات و راه کارهای مهندسی برای کنترل و بهسازی مناطق بحرانی در محدوده مورد مطالعه، استفاده می شود. در این پژوهش، یک چارچوب مطالعاتی برای بررسی ساختگاه فلرهای مذکور بر اساس توصیه های کلیتون و همکاران (2003) و مبتنی بر تئوری سرچ ویتمن (2001)، به منظور تسهیل در بررسی های ساختگاه ارائه گردیده است. برای ارزیابی فرآیندهای طراحی و اجرای پروژه، تجزیه و تحلیل های ساختگاه بطور منظم و مدون الزامی می باشد. این چارچوب شامل روش های مطالعاتی، شناسایی و اکتشافات زمین شناسی، زمین شناسی مهندسی، ژئومکانیکی و ژئوتکنیکی برای ساختگاه می باشد. این روش ها شامل: طبقه بندی جزئی ترین مسائل و مخاطرات، مدل سازی های هیبریدی عدم قطعیت های ژئوتکنیکی، بیان مسائل کنترلی، ارائه راه کارهای مقابله با مخاطرات و همچنین بررسی پایداری کلی سیستم می باشد. طراحی و مدل سازی هیبریدی جهت تحلیل پایداری تک تک موارد از جمله تحلیل پایداری پی ها، تحلیل پایداری دامنه های محدوده سایت فلرها، شناسایی و کنترل پایداری و ارائه راه کار برای خاک های مسئله دار (مارن ها و خاک های دستی) و روانه های گلی - سنگریزه ای ایجادی بعد از بارندگی، در دستور کار این پژوهش قرار گرفته است. بطور کلی، برای بررسی وضعیت ساختگاه فلرها، پیمایش های زمین شناسی صورت گرفته و جنس خاک ها و سنگ ها و ساختارهای توده سنگی بررسی شده و سیستم های ناپیوستگی تعیین گردیده اند. بعد از مدل سازی، تحلیل های مربوط به پایداری ساختگاه فلرها به روش تحلیل هیبریدی انجام گردیده است. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده راه کارهای مهندسی جهت تامین پایداری و بهسازی سایت پیشنهاد گردیده است. نتایج حاصل از تحلیل های پایداری نشان می دهد که پی فلرها از نقطه نظر پایداری، "پایدار"، دامنه های سنگی محدوده فلرها بازه ای از "نیازمند رسیدگی فوری" تا "ناپایدار" را دارا می باشند. در مورد خاک های مسئله دار و روانه های گلی- سنگی ریزه ای نیز طی عملیات پیمایش صحرایی و مطالعات زمین شناسی، راه کار مهندسی جهت بهسازی آن ها پیشنهاد گردیده است. همچنین، به منظور پایدارسازی دامنه ها سه رویکرد اصلاح هندسی، اجرای زهکشی و پایدارسازی به روشهای سازه ای پیشنهاد شده است.