این رساله به تحقیق و بررسی در مورد ویژگی های سنگ چینه نگاری، زیست چینه نگاری و محیط رسوبی نهشته های رتولیاس منطقه شمال- شمال شرق اصفهان می پردازد. سه برش چینه شناسی در رسوبات رتولیاس منطقه شمال اصفهان (دیزلو، باقرآباد و مرغ) انتخاب گردید. بر اساس ویژگی های لیتولوژی این رسوبات 13 واحد سنگی در برش دیزلو، 2 واحد سنگی در برش باقرآباد و 12 واحد سنگی در برش مرغ شناسایی گردید. بخشهای گلکان، بیدستان، حوض شیخ، حوض خان و قدیر سازند نایبند در منطقه شمال اصفهان قابل شناسایی هستند. آهک ریفی مرجانی- اسفنجی (بایوستروم) در بخش بیدستان و حوض خان قابل مشاهده است. این بایوستروم ها که در صحرا به صورت لایه کلیدی می باشند شامل موجودات ریف ساز (مرجان و اسفنج)، ریف زی و heterastridium spp. هستند. مطالعه بر روی فونای تریاس پسین (مرجان، فرامینیفر، هترآستریدیوم، فسیل گیاهی و دوکفه ای) در برشهای مورد مطالعه منجر به شناسایی 17 جنس و 39 گونه از مرجانها، 10 جنس و 11 گونه از شکم پایان، 23 جنس و 36 گونه از فرامینیفرها، یک جنس و یک گونه هترآستریدیوم ، یک جنس فسیلهای گیاهی و یک جنس و یک گونه دوکفه ای گردید. 2 گونه جدید از شکم پایان در رسوبات تریاس پسین شمال اصفهان (بخش حوض خان) معرفی گردید که عبارتند از: cryptaulax? hautmanni n. sp. و rhynchocerithium esfahanensis n. sp. مطالعه فونای شناسایی شده در رسوبات تریاس پسین نشاندهنده آبهای گرم و کم عمق، محیط تروپیکال و ساب تروپیکال، زون یوفوتیک، شوری نسبتاً نرمال، بستر کربناته و شرایط غالب الیگوتروفیک می باشد. مرجانها و شکم پایان نورین- رتین ناحیه مورد مطالعه با دیگر نواحی حوضه تتیس از جمله: آلپ، کارپاتین، جنوب شرق آسیا (چین، برمه، اندونزی، فیلیپین)، آسیای مرکزی، پامیر و جنوب شرق اروپا قابل مقایسه می باشند. با توجه به مطالعات صحرایی، مقاطع نازک میکروسکوپی و بررسی رخساره ها، مدل رسوبی سازند نایبند در شمال اصفهان به صورت شلف باز می باشد. نهشته های تخریبی بخش گلکان در زیر قاعده امواج طوفانی در شلف خارجی (offshore)، ماسه سنگهای آهکی بخش حوض شیخ و آهکهای ریفی بخش بیدستان و حوض خان در قسمت شلف میــانی (offshore- transition)، آهکهای اُاُلیتی درشلف داخلی و نهشته های تخریبی بخش قدیر بوسیله دلتا رسوبگذاری گردیده اند. نهشته های کربناته سازند نایبند مبین افزایش ناچیزعمق دریای تریاس پسین از شرق (برش دیزلو و باقرآباد) به سمت غرب حوضه رسوبی (برش مرغ) است. چند لایه کلیدی حاوی فسیل indopecten glabra و clathropteris spp. در بخش قدیر سازند نایبند شناسایی گردید که شاخص تریاس پسین است. حضور این لایه های کلیدی در حدود 30 متری دگرشیبی قاعده کرتاسه مشخص می کند که رسوبات تریاس پسین تا نزدیکی نهشته های قاعده کرتاسه حضور دارند.