در عصر ارتباطات و فناوری اطلاعات, پردازش زبان به عنوان مهمترین ابزار انتقال اطلاعات جایگاه ویژه ای دارد. یکی از مفیدترین ابزارهایی که کارایی آن در زمینه های مختلف پردازش زبان طبیعی مورد آزمایش قرار گرفته است شبکه ی واژگانی است. در این پژوهش که در حوزه ی زبانشناسی رایانه ای انجام پذیرفته است به دنبال طراحی و ایجاد شبکه ی واژگانی اسامی زبان فارسی به عنوان ابزاری مورد نیاز و ضروری برای پردازش زبان فارسی بوده ایم. جهت تحقق این هدف سه پرسش مطرح گردید:1. چگونه می توان برای مقوله ی اسم در زبان فارسی شبکه ی واژگانی طراحی نمود؟ 2. رابطه معنایی میان اسامی فارسی بر اساس چه ملاک(هایی)تعیین می گردد؟ 3. آیا بین شبکه ی واژگانی اسامی و سایر شبکه های واژگانی( فعل و صفت) در زبان فارسی و شبکه های واژگانی سایر زبانها می توان ارتباط برقرار کرد؟ و براساس سه پرسش، سه فرضیه ی زیر شکل گرفت: 1. برای مقوله ی اسم در زبان فارسی می توان بر اساس یافته ها و اصول نظری معنی شناسی واژگانی و شیوه های به کار گرفته شده در طراحی شبکه های واژگانی دیگر ، شبکه ی واژگانی طراحی نمود. 2. شمول معنایی بیشترین کارآیی را در تبیین رابطه های معنایی میان اسامی در درون شبکه دارد. 3. بین شبکه ی واژگانی اسامی زبان فارسی حاصل از این پژوهش و سایر شبکه های واژگانی شباهت ساختاری وجود دارد و می توان بین آنها تعامل کاربردی ایجاد نمود. برای بررسی فرضیه های فوق ابتدا به بررسی شبکه های واژگانی ایجاد شده برای زبانهای مختلف پرداخته شد و روشها و رویه های ساخت آنها سنجیده و مناسبترین روش برای ساخت شبکه ی واژگانی اسامی زبان فارسی روش ساخت بالا به پایین شناخته شد. علاوه براین با بررسی بر روی اسامی در زبان فارسی 22 رابطه بین اسامی شناخته شد که برای تعیین هر رابطه آزمونی طراحی گردید. در همین حین دادگانی جهت درج اطلاعات طراحی گردید که برای اجرای آن نیاز به سیستم عامل ویندوز 2000 یا بالاتر است و مدیر دادگان مورد نیاز برای اجرای آن، زبان پرس و جوی ساخت یافته ی مایکروسافت نسخه ی ansi 92 یا بالاتر می باشد و به صورت نسخه ی رومیزی قابل اجراست. در طراحی، تحلیل و پیاده سازی از روش نمونه سازی استفاده شده و زبان برنامه نویسی مورد استفاده نیز ویژوال بیسیک است و معماری پیاده سازی به روش سه لایه صورت گرفته است. با توجه به روش انتخابی و با کمک منابع زبانی موجود (شامل هفت فرهنگ لغت و دو گنجواژه) و یک دادگان الکترونیکی که حاوی بیش از 50 میلیون واژه ی زبان فارسی به شکل متن بود، اسامی پربسامد زبان فارسی انتخاب شد. سپس با کمک مفاهیم پایه ی مشترک زبانها و اسامی مستخرج از دادگان، 5000 دسته ی هم معنای اسم ساخته شد و با ورود آنها به دادگان و درج روابط معنایی شبکه ی واژگانی اسامی زبان فارسی شکل گرفت. در انتها با توجه به یافته های زیر هر سه فرضیه ی پژوهش تایید گردید: 1. با توجه به اینکه با استفاده از یافته ها و اصول نظری معناشناسی واژگانی ، امکان ارائه ی آزمونها و یافتن روابط میان اسامی زبان فارسی امکان پذیر گردید و نرم افزار طراحی شده برای این پژوهش، جستجوها و بازیابی اطلاعات را با سرعت و دقت مناسب به انجام می رساند، فرضیه ی اول پژوهش تایید می گردد. 2. بر اساس آمار به دست آمده از پژوهش شمول معنایی بیشترین بسامد را در بین روابط معنایی به خود اختصاص داده است که حاکی از اثبات فرضیه ی دوم است. 3. با توجه به بهره گیری از ویرایشگر و مروگر تطبیق یافته ی visdic برای زبان فارسی و قابلیت صدور اطلاعات ذخیره شده در این ابزار در قالبxml تعامل کاربردی بین این شبکه و دیگر شبکه های واژگانی تضمین گردید و فرضیه ی سوم نیز اثبات شد. از جمله کارهای تکمیلی که بر روی شبکه ی واژگانی اسامی زبان فارسی می توان انجام داد، افزودن دسته های هم معنا، غنای هرچه بیشتر روابط، افزودن اصطلاحات و باهم آیی ها به شبکه و افزودن مشخصات نحوی می باشد. علاوه بر این به کارگیری عملی شبکه در فرایندهای پردازش زبان فارسی باعث شناخت نقاط قوت و ضعف آن می گردد. همچنین می توان پژوهشهای پیکره ای و رده شناختی بامقایسه ی شبکه ی اسامی با شبکه های سایر زبانها از طریق رابط میان زبانی به انجام رساند.

چکیده حرف? ترجمه یک ضرورت فوری در جهان امروز به شمار می رود. بسیاری از افراد در رشته های مختلف تحصیلی برای ترجم? متون خود از یک زبان به زبان دیگر نیاز مبرم به مترجم دارند. از آنجایی که ترجمه درجهان امروز حرفه ای بسیار مهم تلقی می شود و انتظار می رود که شغل ترجمه نیاز گروه کثیری از مردم را پاسخگو باشد ، مطالع? حاضر برآنست تا جنبه های حرفه ای ترجمه و نیازهای بازار را بررسی نماید .این مطالعه شامل سه مرحله می باشد. در مرحل? نخست، شرایط استخدام دفاتر ترجمه رسمی مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور،از 25 نفر از مدیران دفاتر ترجم? رسمی در چهار شهر ایران درخواست شد تا پرسشنامه ای را در مورد شرایط اولی? استخدام دفاتر ترجم? خود تکمیل نمایند. در مرحل? دوم،بر اساس نطری? اسکوپوس ترجمه (رایس و ورمیر،1984)،این تحقیق نظرات مشتریان رادر مورد عملکرد دفاتر رسمی ترجمه بررسی نمود. برای این منظور،از 12 شرکت کنند? تحقیق درخواست شد تا متن انگلیسی مشابهی را به 12 دفتر رسمی ترجمه،برای برگردان فارسی تحویل دهند. متن انگلیسی همراه با کمیسیون (سفارش ترجمه) بود.در سفارش ترجمه از مترجم درخواست شده بود که هنگام ترجم? متن به نکات خاصی توجه کند. پس از دریافت متن فارسی، از 12 شرکت کننده که به عنوان مشتریان دفاتر ترجمه در نظر گرفته شده بودند مصاحبه ای گرفته شد. مصاحبه دارای 6 سوال بود و رضایتمندی مشتریان را در مورد عملکرد دفاتر ترجمه بررسی می نمود.همچنین، سوالات مصاحبه همگی بر اساس قوانین و معیارهای نظریه اسکوپوس(رایس و ورمیر،1984) طراحی شدند. در پایان، در مرحل? سوم این مطالعه، شرحی مختصر در مورد انسجام متون ترجمه شده توسط دفاتر ترجمه ارائه شد. به منظور بررسی این انسجام، متون ترجمه شده ای که در مرحل? دوم تحقیق توسط مشتریان به دفاتر ترجمه تحویل شده بودند ،مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. بررسی متون بر اساس قانون انسجام در نظری? اسکوپوس(رایس و ورمیر،1984) انجام شد. نتایج مرحل? اول تحقیق نشان داد که طبق نظر مدیران دفاتر ترجمه، مهم ترین عوامل برای استخدام مترجم عبارت بودند از: توانایی در ترجمه،تسلط به دو زبان و تجرب? کافی در ترجمه.از سوی دیگر،معیارهایی از قبیل مدرک دانشگاهی در رشت? مطالعات ترجمه(کارشناسی و کارشناسی ارشد) بنابرنظر مدیران اهمیت چندانی نداشتند. یافته های این مرحله از تحقیق همچنین نشان می دهدکه فارغ التحصیلان رشت? مطالعات ترجمه که جویای کار در دفاتر ترجمه هستند، می بایست مهارت های مترجمی خود را ارتقا داده و به دنبال کسب تجربه در ترجم? متون باشند. نتایج مرحل? دوم بیانگر این مطلب بود که علیرغم رضایتمندی از مذاکره در مورد تاریخ تحویل و قیمت ترجمه،اکثر مشتریان بر این باور بودند که به دستورالعمل های موکد در سفارش ترجمه توجهی نشده بود و عملکرد مترجمین در دفاتر ترجمه، آن طور که انتظار می رفت حرفه ای نبود. علاوه بر این، یافته های مرحل? سوم این تحقیق نشان دادکه متون ترجمه شده منسجم نبودند زیرا مترجمین دستور العمل های اشاره شده در سفارش ترجمه را رعایت نکرده و هدف ترجمه را برآورده نکردند. تقریباً هم? مترجمین تلاش بر پایبندی به متن زبان مبدأ (انگلیسی) داشتند در حالی که اهداف اصلی ترجمه را که در سفارش ترجمه به وضوح بیان شده بود، نادیده گرفتند. به طور کلی نتایج به دست آمده در مطالع? حاضر می تواند به برگزاری دوره های آموزشی تربیت مترجم، با هدف ترجم? حرفه ای تر کمک کند. دوره های آموزشی که در آنها تمرین عملی ترجمه، اهداف و انتظارات مشتری،و سفارش ترجمه از ارزش بسزایی برخوردار می باشند. کلمات کلیدی: دفترترجمه، توانایی ترجمه، مشتری، نظری? اسکوپوس، سفارش ترجمه، انسجام، تربیت مترجم

این تحقیق از نوع توصیفی بوده و به بررسی کاربرد دو عنصر انسجامی (حذف و انسجام واژگانی) در دیالوگ های اصلی یک سریال انگلیسی (سریال آنشرلی) به همراه نسخه های زیرنویس و دوبله ی این دیالوگ ها می پردازد. داده های مورد مطالعه در این تحقیق شامل دیالوگ های ده صحنه از این فیلم (که به شکل تصادفی انتخاب شده اند) به همراه نسخه های زیرنویس و دوبله ی آنها می باشد. این تحقیق دو هدف را دنبال می کند. هدف نخست بررسی بسامد استفاده از عناصر حذف و انسجام واژگانی در دیالوگ های فیلم و هدف دوم مقایسه ی نسخه ی اصلی این دیالوگ ها با نسخه های زیرنویس و دوبله ی آنها به منظور بررسی شباهت ها و تفاوت های آنها از لحاظ استفاده از عناصر انسجامی مذکور می باشد. الگوی مورد استفاده در تحقیق مدل هالیدی و حسن (1976) است. نتایج به دست آمده بیانگر این است که عنصر تکرار بیشترین بسامد استفاده را بین عناصر انسجام واژگانی و حذف عبارتی بیشترین بسامد را بین انواع حذف در دیالوگ های اصلی فیلم دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که دو نسخه ی دوبله و زیرنویس از لحاظ استفاده از انسجام واژگانی نسبتا مشابه بوده اما نسخه ی دوبله بسیار بیشتر از نسخه ی زیرنویس از عنصر حذف استفاده کرده است. یافته های این تحقیق اطلاعاتی را پیرامون چگونگی کاربرد عناصر انسجامی در دیالوگ های انگلیسی و ترجمه های فارسی آنها (زیرنویس و دوبله) برای مترجمان فعال در این زمینه فراهم می کند.

کتاب حاضر می تواند به عنوان منبع جامعی از آثار برجسته ی شکسپیر که الهام گرفته از برخی دوره های تاریخی ایران بوده است، مورد استفاده دانشجویان مقاطع مختلف رشته های ادبیات، و تاریخ قرار بگیرد.این کتاب دربردارنده ی هفت بخش با عناوین زیر است: 1. بخش اول شامل موضوع اصلی این کتاب و همین طور علائق و منبع الهام شکسپیر در نگارش آثارش است. 2. بخش دوم زندگی نامه ی مختصری از خود شکسپیر ارائه می دهد. 3. بخش سوم به دو دوره ی تاریخی مهم می پردازد: دوره ی سلطنتی تیودور ها در انگلیس (1603_1485) و دوره ی صفویان در ایران (1720_1495). 4. بخش چهارم شامل روابط بین ایران و مسافرانی است که به قصد برقراری روابط تجاری به ایران سفر می کردند. 5. بخش پنجم دربرگیرنده ی الهاماتی است که بواسطه ی سفرهای شرلی به شکسپیر داده شده است. 6. در بخش ششم اشاره های شکسپیر به ایران در نمایشنامه هایش ذکر شده اند. 7. بخش هفتم کتاب به معرفی منتخبی از ترجمه های آثار شکسپیر به چندین زبان شرقی می پردازد، شامل: فارسی، ترکی، عربی، و هندی.

مطالعه¬ی حاضر قصد بررسی این موضوع را دارد که مترجمان فارسی¬زبان چگونه و از چه راه¬هایی متن¬های ادبیات کودک را دستکاری کرده و تغییر می¬دهند. به این منظور، محقق انگاره ارائه شده توسط لمبرت و ون گورپ (1985) را برگزیده که برای مقایسه¬ی متن¬های مبدا و مقصد و توصیف روابط بین آن¬ها مورد استفاده قرار می¬گیرد. این انگاره متشکل از چهار قسمت داده¬های مقدماتی، داده¬های سطح فراجمله و داده¬های سطح جمله و اطلاعات بافت سیستمی می باشد. محقق این انگاره را بر ترجمه¬ی ادبیات کودک اعمال و توصیفی از اینکه چگونه مترجمان متن را در طی ترجمه دستکاری کرده¬اند، ارائه می¬دهد. بدین منظور دو قسمت ابتدایی این انگاره، داده¬های مقدماتی و داده¬های سطح فراجمله، در نظر گرفته شده و بر سه ترجمه موجود از رمان آنی در گرین گیبلز اعمال گردیده است. نتایج نشان داد در مقایسه با متن اصلی در قسمت-هایی از ترجمه¬های فارسی موجود از آنی در گرین گیبلز، توسط حفاظی، مدرس و قدیانی، تغییراتی اعمال شده است. مترجمان در ترجمه¬ی عنوان رمان، عنوان فصل¬ها و نحوه¬ی نقطه¬گذاری تغییراتی ایجاد کرده و متن¬هایی را به صورت پاورقی و یا مقدمه افزوده¬اند و حتی در ترجمه¬ی ارائه شده توسط حفاظی قسمتهایی از رمان حذف شده¬ است. این دستکاری¬ها، خواه با مطالعه¬ی ترجمه به تنهایی قابل تشخیص باشند و خواه در مقایسه با متن اصلی، موجب بیشتر مرئی شدن مترجمان در ترجمه¬هایشان شده است.

نقش انگاره سازی در مطالعه اصطلاحات به عنوان واحدهای لغوی برانگیخته با رویکرد به زبانشناسی شناخت برای طولانی مدت به یک موضوع بحث برانگیز تبدیل شده است . همانطور که لاکوف (1987) می گوید انگاره سازی از لحاظ عناصر واژه ای و غیر واژه ای قابل بررسی است. هدف این پژوهش بررسی نقش انگاره سازی در حفظ کوتاه مدت و دراز مدت ساختار اصطلاحی و معنا با بهره گیری از اطلاعات ریشه شناختی به عنوان عناصر کلامی و تصاویر به عنوان عناصر غیر کلامی انگاره سازیست. بدین منظور، به شصت و چهار دانشجوی کارشناسی زبان انگلیسی از دانشگاه اصفهان در سه کلاس متفاوت اصطلاحات مبهم و نیمه مبهم ارائه شد. از آنجایی که این اصطلاحات به آسانی به تصاویر قراردادی خود وابسته بودند به خوبی به اهداف انگیزشی ما کمک کردند. نتایج ، تاثیرات بارزی را روی حفظ کوتاه مدت و بلند مدت معنای اصطلاحی در موقعیت انگاره سازی نسبت به وضعیت فاقد انگاره سازی نشان دادند. در خصوص رابطه بین شیوه های یادگیری دانشجویان و عملکرد آنها در آزمون های ساختار اصطلاحی و معنا ، یک رابطه نسبتا مثبت بین متغییرهای مطرح شده در گروه تصویری یافته شد. نتایج همه پرسی نیز ثابت کرد که نگرش های بسیار مثبتی نسبت به یادگیری اسطلاحات و استفاده از ابزار حفظی وجود دارد.