نام پژوهشگر: مهرناز مهربانی
مهرناز مهربانی علی مصطفوی
مقدمه: گیاه مشکک به صورت وحشی در افغانستان، ایران، عراق و پاکستان رشد می کند. در ایران این گیاه برای بهبود بخشیدن برای بوی غذا استفاده می شود. در طب سنتی برای درمان اسهال، سردرد و کمردرد و همچنین برای درمان کولیک اطفال کاربرد دارد. در این بررسی اثر ضد باکتریایی اسانس گیاه مشکک روی شش سوش استاندارد باکتری شامل: لیستریا مونوسایتوژن، سالمونلا تیفی موریوم، استرپتوکوکوس فکالیس، استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیاکلی sakaii، اشرشیاکلی j96 با دو روش رقت آگار و انتشار از دیسک بررسی می شود. روش کار: اسانس بخش هوایی گیاه مشکک که از منطقه مهدی آباد دربردسیر کرمان جمع آوری شد بوسیله روش تقطیر آبی با دستگاه کلونجر گرفته شد. در روش انتشار از دیسک 100 میکرولیتر از غلظت 1 و 100/1 از باکتری روی محیط به طور یکنواخت پخش شد، سپس 10 میکرولیتر از اسانس روی دیسک هایی که روی محیط کشت قرار داده شده بودند، ریخته شد. در روش رقت آگار رقت های مختلف آماده شده از اسانس با محیط مولر هینتون آگار مخلوط شد سپس باکتری ها با رقت 1 و 100/1 به صورت نقطه ای روی آن قرار داده شدند. نتایج: لیستریا مونوسایتوژن، استرپتوکوکوس فکالیس، استافیلوکوکوس اورئوس در رقت های 1 و 100/1 و سالمونلا تیفی موریوم در رقت 100/1 با 10 میکرولیتر اسانس در روش انتشار از دیسک کاملا مهار شدند ولی روی سالمونلا تیفی موریوم در رقت 1 و سوش های اشرشیاکلی هیچ اثر مشخصی دیده نشد. در روش رقت آگار رقت های 675/1، 125/3، 25/6، 5/12 و 25 از اسانس مورد نظر اثر مهارکنندگی کامل روی لیستریا مونوسایتوژن، استرپتوکوکوس فکالیس استافیلوکوکوس اورئوس در رقت های 1 و 100/1 و سالمونلا تیفی موریوم در رقت 100/1داشت ولی در همین رقت ها هیچ اثر مهار کنندگی روی سالمونلا تیفی موریوم در رقت 1 و سوش های اشرشیاکلی نداشته است. نتیجه گیری: اسانس گیاه مشکک دارای اثرات مهار کنندگی بیشتری روی باکتری های گرم مثبت نسبت به باکتری های گرم منفی است.