نام پژوهشگر: رویا نجف زاده اصل

بداهه نگاری در نقاشی کودکان چهار تا شش سال
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده هنرهای تجسمی و کاربردی 1389
  رویا نجف زاده اصل   افسانه ناظری

چکیده بداهه نگاری در نقاشی امری است که هدف بسیاری از هنرمندان مدرن قرار گرفته است. این فرایند که عامل اصلی آن قوه ی تخیل آدمی است، نتیجه ی نوعی شناخت ناگهانی است که در لحظه شکل می گیرد.اما بداهه نگاری در نقاشی کودکان به گونه ای دیگر بروز می کند و از فطرت او نشأت می گیرد.کودک زمان را آن گونه که ما درک می کنیم، درک نمی کند. او دقیقاً در "حال" است، نه در آینده و نه در گذشته به سر می برد و همین امر امکان حضور او را در لحظه و دنیایی از خیال فراهم می کند تا در پرتو این حظور بی واسطه آثاری را بیافریند.به همین علت آثار کودکان همواره نظر هنرمندان و روان شناسان را به خود متوجه کرده است و به عنوان منبع الهامی برای آنان شناخته می شود.هم چنان که هنرمندان شهیر و برجسته جهان مانند: کله، پیکاسو و کاندینسکی بدان غبطه می خوردند. اینان بر این باور بودند که، برای آفرینش هنر خلاق باید به درون و کودک نهفته در وجود آدمی رجعت کرد.این حضور بی واسطه در لحظه، وحدت آنی تخیل و عمل جسورانه در نقاشی کودکان، و به تعبیر دیگر بداهه نگاری مبنای این تحقیق قرار گرفته است. در این تحقیق سعی شده است به وسیله جمع آوری و مقایسه آثار کودکان با یکدیگر به بررسی نقش بداهه سازی در شکل گیری و محتوای آثار کودکان چهار تا شش سال پرداخته شود. روند پژوهش با روش مطالعه ی تحلیلی ـ مقایسه ای و با بهره گیری از منابع مکتوبانجام شده و در راستای تحقیق، ویژگی کیفی نمونه هایی از آثار کودکان چهار تا شش سال مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه و بررسی نظریات نشان می دهد که ویژگی بداهگی در کودکان گذرا بوده و هم زمان با رشد کودک از کاهش محسوسی برخوردار است،به همین علت است که پس از طی این دوره فرد به فراگیری هنر نقاشی می پردازد.بنابراین باید به تأثیر و نقش آن در نقاشی کودکان به عنوان یکی از عوامل مهم رشد و پرورش کودک بیشتر توجه کرد. همچنین ویژگی های نقاشی کودکان مبین آن است که: بداهه پردازی عنصر اصلی همه ی اعمال و رفتار کودکان به ویژه در نقاشی است و دیگر ویژگی ها در راستا و تعامل با آن هستند. همین امر باعث می شودکودک با جهان ارتباط مستقیم و بی واسطه برقرار کند و علی رغم تأثیرات دنیای اطراف، عواطف و احساسات درونی خود را نمایان سازد.