نام پژوهشگر: الهام پسند
سیدابراهیم میرشاه جعفری الهام پسند
آموزش زبان عربی در ایران از دوره ی راهنمایی آغاز می شود؛ چرا که این فرض وجود دارد که این زبان باید همراه با قواعد آن آموزش داده شود و به خاطر دشوار بودن این قواعد نمی توان تدریس عربی را از سنین پایین تر آغاز کرد. در عین حال از نظر متخصصان، آموزش زبان به کودکان در سنین پایین تر بسیار حائز اهمیّت است؛ به این دلیل که کودکان حافظه ی قوی تری دارند و میزان تابعیّت و تقلید ـ که لازمه ی یادگیری زبان است ـ در خردسالان بیش از نوجوانان می باشد. با تکیه بر اهمیّت آموزش در خردسالی، پژوهش حاضر به بررسی امکان آموزش زبان عربی به کودکان دبستانی می پردازد. برخی از اساسی ترین سوال های این پژوهش عبارت است از این که آموزش زبان عربی فصیح به کودکان دبستانی تا چه اندازه و به چه روش هایی امکان پذیر است و کودکان تا چه اندازه می توانند این آموخته ها را در عمل به کار گیرند؟ در این پژوهش که به روش نیمه تجربی انجام گردیده، به 10 نفر از کودکان فارسی زبان بین 9 تا 11 ساله، مکالمات ساده ی عربی، بدون تکیه بر قواعد صرفی و نحوی ـ طیّ یک دوره ی کوتاه مدّت ـ و با هدف امکان سنجی آموزش زبان عربی به کودکان، آموزش داده شد. بر طبق نتایج این دوره، کودکان دبستانی قادرند زبان عربی را به صورت مستقیم و کاربردی و به عنوان زبان گفتگوی روزمرّه بیاموزند. نتیجه ی این دوره ی آموزشی ـ که مبتنی بر استفاده ی ترکیبی از حواس به منظور تثبیت کلمات و مفاهیم در ذهن زبان آموزان است ـ رضایت بخش بود و موجب تردیدهای جدّی در شروع آموزش زبان عربی از دوره ی راهنمایی گردید. این پژوهش همچنین نشان می دهد که در صورتی که به روش های سنّتی مانند «روش دستور زبان ـ ترجمه» تکیه نشود، زبان آموزان دبستانی نیز قادرند، مهارت های شنیدن، مکالمه و حتی خواندن و نوشتن را کسب کنند.