نام پژوهشگر: طیبه جلیلیان
طیبه جلیلیان حمیدرضا طاهری
مقدمه: انتخاب روش های آموزشی مناسب جهت تسهیل یادگیری دانش آموزان از مسائل مهمی است که همواره مسئولین در هر رشته ای با آن مواجه بوده اند. یادگیری مشارکتی یکی از شیوه های نوین آموزشی است که در گروههای کوچک صورت می گیرد. در مقایسه با روش یادگیری انفرادی، یادگیری مشارکتی به دلیل ایجاد نقش های گروهی، فرصت شرکت در فعالیتهای آموزشی، افزایش انگیزش و درک عمیق تر دانش را برای همه دانش آموزان فراهم می کند و می تواند به طور غیر-مستقیم، در توسعه مهارت های اجتماعی دانش آموزانی که تازه وارد مدرسه شده اند، بسیار ضروری و حیاتی باشد.در حالیکه اثرات مثبت این روش بر رشد شناختی و اجتماعی در حوزه وسیعی نشان داده شده است، اثرات آن در تربیت بدنی، خصوصاً موضوعاتی نظیر مهارتهای حرکتی بسیار اندک می باشد. عموماً، گروههای دانش-آموزان به صورت تصادفی و توسط معلم ایجاد می شوند اما برخی از محققین، به تشکیل گروهها به صورت خود انتخابی، تأکید می کنند. هدف از انجام تحقیق، مقایسه این روش ها با یکدیگر و با روش یادگیری انفرادی، بر اکتساب و یادداری مهارت حرکتی ضربه زدن به توپ تنیس روی میز با روی راکت بود. روش شناسی: 32 دانش آموز دختر کلاس اول ابتدایی، به روش تصادفی ساده از یکی از مدارس شهرستان کرج انتخاب شدند و به صورت تصادفی، به 3 گروه تجربی (یادگیری مشارکتی خود انتخابی، مشارکتی معلم انتخابی و انفرادی) و یک گروه کنترل، تقسیم شدند. مدت پژوهش 6 هفته بود. پیش آزمون و پس آزمون در هفته های اول و پنجم و آزمون یادداری در پایان هفته ی ششم به عمل آمد. گروههای مشارکتی طی دو جلسه با اصول مشارکتی(1) آشنا شدند. سپس همه گروههای تجربی، به مدت 6 جلسه 40 دقیقه ای، با استفاده از تمرینات سطح 1 تنیس روی میز آموزش دیدند و بوسیله کرونومتر بیشترین زمان ضربه زدن به توپ تنیس روی میز(بر حسب ثانیه) برای آنها ثبت شد. داده ها با بکارگیری روش های آماری کولموگروف اسمیرونوف، anova یک طرفه، آزمون t وابسته، و با بکارگیری نرم افزار spss-15 تحلیل شدند. یافته های تحقیق: بین پیش آزمون و پس آزمون هر یک از گروههای تجربی تفاوت معنی داری مشاهده شد. بین گروههای تجربی و کنترل در پس آزمون (اکتساب)، تفاوت معنی داری مشاهده شد. بین گروههای تجربی بر اکتساب و یادداری مهارت حرکتی ضربه زدن با راکت، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بین گروه مشارکتی خود انتخابی و گروه کنترل بر یادداری مهارت حرکتی ضربه زدن با راکت، تفاوت معنی داری مشاهده شد.بحث: یادگیری مشارکتی، بر اکتساب و یادداری مهارتهای حرکتی موثر واقع شد. ظاهراً، تعامل میان اعضای یک گروه منجر به ایجاد تضاد شناختی-اجتماعی و آشنایی با فرآیند تولید ایده جدید می شود. از طریق تقویت های گروهی، پاداش های در حین یادگیری و بازخورد بین فردی، اعضای گروه یکدیگر را تشویق می کنند که از ادراکات اشتباه دست کشیده و راه حل های بهتری را جستجو نمایند که با نتایج گرینسکی (1991) و لافونت (2007) همخوانی دارد. برخلاف مطالعات قبلی (لافونت (2007)و دیسون ( 2005)، در تحقیق حاضر تفاوت معنی داری بین یادگیری مشارکتی و یادگیری انفرادی مشاهده نشد که با نتایج چنگ (2008) همخوانی دارد. عدم وجود تفاوت معنی دار، احتمالاً با عواملی از جمله ویژگیهای روانی و توانایی پایین دانش آموزان کلاس اول در برقراری روابط با یکدیگر، نوع مهارت به دلیل دقت و هماهنگی بالا و انگیختگی کم جهت اجرای آن، و کوتاه بودن دوره ی آموزشی، ارتباط دارد. نتیجه گیری نهایی: یادگیری مشارکتی می تواند به عنوان مکمل روش یادگیری انفرادی در جهت رشد حرکتی، عاطفی، و اجتماعی دانش آموزان در مدارس بکار رود.