نام پژوهشگر: محمد باباخانی

بررسی رابطه بین عدالت توزیعی و سلامت در ایران: 1363-1385
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی 1388
  محمد باباخانی   حسن رفیعی

مفهوم مدرن عدالت توزیعی بر توزیع عادلانه منابع و منافع جامعه بین اقشار مختلف تأکید دارد. از طرف دیگر سلامت بعنوان یکی دیگر از مقوله های رفاه اجتماعی تحت تأثیر وضعیت شاخص های عدالت توزیعی قرار می گیرد. در این پژوهش رابطه بین شاخص های عدالت توزیعی و سلامت طی سال های 1385-1363 مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه از نوع تحلیل همبستگی اکولوژیکی می باشد. برای اندازه گیری عدالت توزیعی بعنوان متغیر مستقل از شاخص های نابرابری درآمدی، فقر و مخارج دولت در سلامت استفاده شده است و برای بررسی سلامت از شاخص های امید به زندگی و مرگ و میر کودکان زیر 5 سال استفاده شده است. برای اجرای پژوهش ابتدا دادهای مورد نیاز مطالعه را ازمرکز آمار تهیه کرده و سپس با استفاده از نرم افزار stata و excel شاخص های مورد نظر استخراج شدند. و در نهایت روابط بین شاخص ها توسط نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت. بطور کلی طی سال های مورد بررسی روند شاخص های نابرابری درآمدی و فقر نزولی و روند شاخص های سلامت صعودی می باشد. تحلیل رگرسیون نشان داده که شاخص های عدالت توزیعی با شاخص های سلامت رابطه دارند. اما با انجام تحلیل همبستگی جزئی رابطه بین شاخص ها معنی دار نخواهد بود. نتایج رگرسیون دو متغیره نشان می دهد که فقر نسبت به نابرابری درآمدی قدرت تبیین کنندگی بیشتری دارد و انجام رگرسیون سه متغیره مشخص شد مخارج دولت در سلامت بیشترین قدرت تبیین کنندگی شاخص های سلامت را دارد. با توجه به نتایج طی سال های مورد بررسی، با بهبود شاخص های عدالت توزیعی شاخص های سلامت نیز ارتقاء یافته است. همچنین در میان شاخص های عدالت توزیعی مورد بررسی مخارج دولت در سلامت بیشترین رابطه و قدرت تبیین کنندگی را نشان می دهد. لذا به نظر می رسد توجه دولت به سرمایه گذاری در بخش سلامت جهت نیل به اهداف عدالت توزیعی و ارتقاء شاخص های سلامت مطلوب می باشد.