نام پژوهشگر: تایماز طعنه
تایماز طعنه محمدرضا حاج محمدی
استرهای فتالیک اسید (paes) موسوم به فتالات ها جهت انعطاف پذیری و دوام پلیمرهای وینیلی نظیر پلی وینیل کلرید (pvc)، پلی وینیل استال و سایر پلیمرها بعنوان نرم کننده استفاده می شوند. اهمیت اندازه گیری و کنترل مداوم این ترکیبات در محیط های مختلف زیستی ناشی از پایداری، سهولت انتشار در مقادیر بالا و احتمال سرطانزا بودن این ترکیبات است. استخراج چهار ترکیب فتالات شامل دی متیل فتالات (dmp)، دی اتیل فتالات (dep)، دی بوتیل فتالات (dbp) و بوتیل بنزیل فتالات (bbp) از نمونه های آبی توسط کوآسروای ساخته شده از مایسل معکوس دکانوئیک اسید و اندازه گیری آنها بکمک hplc-uv انجام شد. تأثیر پارامترهای تجربی نظیر غلظت تتراهیدروفوران (v/v %40-2) و دکانوئیک اسید (mg 400-20 در ml 40 حجم کل)، قدرت یونی ( m nacl1/0-0/0)، ph (0/4-0/1) و زمان بهم زدن (60-2 دقیقه) بر مقادیر درصد بازیابی و فاکتور غنی-سازی بررسی و بهینه سازی شد. شرایط بهینه استخراج شامل همزدن ml 36 نمونه آبی صاف شده با ml 4 تتراهیدروفوران حاوی mg 100 دکانوئیک اسید به مدت 10 دقیقه و سانتریفیوژ آن با سرعت rpm 3500 و به مدت 10 دقیقه بود. جداسازی و اندازه گیری فتالات ها در دمای آزمایشگاه توسط hplc-uv با فاز متحرک %65 حجمی استونیتریل در آب و در طول موج 286 نانومتر صورت گرفت. میزان درصد بازیابی و فاکتور غنی سازی به مقدار دکانوئیک اسید و تتراهیدروفوران سازنده کوآسروا وابسته بوده و تحت تأثیر افزودن نمک (تا m 1/0 از nacl)، ph (0/4-0/1) و زمان بهم زدن (60-2 دقیقه) نبود. مقادیر درصد بازیابی، فاکتور غنی سازی، حدود تشخیص و انحراف استاندارد نسبی (rsd%) برای این فتالات ها بترتیب در محدوده %94-87 ، 202-187، 30/0-22/0 میکروگرم در لیتر و %5-2 بودند. اندازه گیری فتالات های مورد نظر در نمونه های آب شهر، آب رودخانه بابلرود و آب دریای خزر با این روش انجام شد. آب شهر فاقد این ترکیبات بوده و مقادیر dmp و dep در آب رودخانه بابلرود بترتیب 87/0 و 67/0 میکروگرم در لیتر و در آب دریای خزر بترتیب 49/0 و 52/0 میکروگرم در لیتر بود.