نام پژوهشگر: صفر ضرونی
صفر ضرونی رضا افخمی عقدا
این تحقیق در ابتدا به چگونگی پیدایش داستان و مراحل تطور آن در دوره های مختلف ادبیات عرب پرداخته، و در ادامه با توضیح عناصر داستانی داستانهای نوین به بررسی تطبیقی تک تک آنها در مقامات بدیع الزمان می پردازد. شاید در نگاه اول به دلیل لفظ پردازی در مقامات به نظر برسد که این اثر فقط به قصد لغت نگاشته شده است، ولی بدیع الزمان همدانی با هنرمندی کم نظیر خود، تمام توانش را برای بیان آن در قالبی داستانی به کار بسته است. با وجود اینکه ادبا در مورد داستانی بودن این اثر نظرات متفاوت و گاه متناقضی دارند اما در این رساله ، با بررسی و تجزیه و تحلیل عناصر داستانی در مقامات بدیع الزمان، این نظر از دیدگاه علمی ارائه می گردد و ضمن ثابت کردن جنبه ی داستانی مقامات ، با برشمردن خصایص داستانهای امروزی ، جایگاه آن را در حوزه ی ادبیات داستانی مشخص می کند. در این تحقیق مشخص شد که مقامات بدیع الزمان اکثر عناصر داستانی داستانهای نوین ، مانند پیرنگ، شخصیت، گفتگو، کانون تمرکز ، زاویه ی دید، حادثه، سبک ، صحنه و حقیقت مانندی را داراست، هرچند که این عناصر دارای شدت و ضعف هایی هستند ولی روی هم رفته توانسته اند مقامات را به عنوان یک اثر داستانی مطرح سازند، و بدیع الزمان به خوبی توانسته است با تکیه بر خیال خویش، اوضاع اجتماعی، اقتصادی و سیاسی قرن چهارم حکومت عباسی را در قالبی داستانی به تصویر بکشد. کلمات کلیدی: بدیع الزمان همدانی، مقامات، ادبیات داستانی، داستان کوتاه