نام پژوهشگر: طاهره خواجه گیری

نشانه شناسی کارزار در شاهنامه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1389
  طاهره خواجه گیری   سیروس شمیسا

نشانه شناسی رویکردی زبان شناسانه به متون است. رویکردی است که توجه به زبان متن را در اولویت دارد. اما آنچه مسلم است این است که برخورد خشک و صرفا زبانی، ممکن است بعضی از لایه های معنایی متن مانند زیرساخت های اصیل اساطیری، آیین ها و سنن فرهنگی نهفته در متن را نادیده بگیرد. به این دلیل در این پژوهش سعی بر این است تا با تکیه بر سطوح مختلف دلالت و توجه به معانی ضمنی و ناخودآگاه متن گوشه هایی از طرح اولیه و اصیل قسمت های مورد نظر این پژوهش روشن شود. شاهنامه قابلیت بررسی از این دیدگاه را دارد زیرا مشتمل بر فرهنگ چندین هزار ساله ایرانی است و آیین ها و سنن ایرانی به خوبی در این متن منعکس است هر چند دست یازی بدان ها سخت است اما تکیه بر ناخودآگاه متن در روشن شدن پاره یی از موارد مشکل زا کارساز است. مسائلی چون: آب، آتش، حیوانات، رنگ ها، اعداد، اجرام سماوی، شخصیت های برجسته در شاهنامه و ارتباط این موارد با هم، مسائل مورد بررسی این پژوهش است. در این پژوهش، ابتدا مبانی علم نشانه شناسی مطرح شده است آنگاه گزارش هایی در مورد بعضی از زیرساخت های اساطیری شاهنامه آمده است و در پایان با ذکر شاهد مثال به معرفی نشانه های شناسایی شده و آیین ها و سنن منعکس در شاهنامه پرداخته شده است. واژه های کلیدی: نشانه شناسی، دلالت ضمنی و صریح، رمزگان(نظام نشانه یی)، شاهنامه، حماسه، اسطوره.