نام پژوهشگر: طاهره نامدار محمدی
طاهره نامدار محمدی جواد مقدسی
ناحیه کالکافی در 76 کیلومتری شمالشرق انارک (استان اصفهان) و در منطقه ایران مرکزی قرار گرفته است. توده نفوذی کالکافی حداقل از سه فاز ماگمایی تشکیل شده که از قدیم به جدید شامل: (1) دیوریت- مونزودیوریت، (2) مونزونیت-کوارتزمونزونیت و (3) گرانیت آلکالن پورفیری-کوارتزسینیت پورفیری است. کانیسازی در کانسار کالکافی را میتوان به دو نوع اصلی تقسیم نمود: (1) کانیسازی مس-مولیبدن و (2) کانیسازی طلا- پلیمتالیک (سرب- روی و طلا). کانیسازی مس- مولیبدن در این منطقه از اهمیت بیشتری برخوردار است که بهطور عمده بر گرانیتها و کوارتزمونزونیتهای پورفیری منطبق میباشد و در منطقه دگرسانی فیلیک و فیلیک- آرژیلیک تمرکز دارد. این کانیسازی در سه منطقه هیپوژن، سوپرژن و اکسیداسیون توسعه یافته است. بررسیها نشان میدهند که توده نفوذی کالکافی مجموعهای از گرانیتوئیدهای نوع i وs را در خود جای داده است. سنگ میزبان کانسار کالکافی ترکیبی از مونزونیت تا گرانیت دارد و ماگمای بهوجود آورنده آن ماگمایی شوشونیتی تا کالکوآلکالن پتاسیم بالاست. بر اساس مطالعات صحرایی، پتروگرافی و پراش پرتو ایکس، سه منطقه دگرسانی پتاسیک، فیلیک- آرژیلیک و سیلیسیک در ناحیه مورد مطالعه تشخیص داده شد. این دگرسانیها بیشتر در فاز سوم ماگمایی توده نفوذی کالکافی توسعه یافتهاند. دگرسانی فیلیک بیشترین گسترش را در منطقه دارد. پاراژنز دگرسانی فیلیک شامل: سریسیت+ کوارتز+ پیریت+ کانیهای رسی± کلسیت میباشد، پاراژنز کانیشناختی دگرسانی آرژیلیک شامل کائولینیت+ دیکیت+ سریسیت+ کوارتز+ هماتیت+ لیمونیت+ گوتیت و دگرسانی پتاسیک نیز شامل: ارتوز+ بیوتیت ثانویه+ کوارتز± سریسیت است. تهیشدگی عناصر کمیاب خاکی در نمونههای دگرسان شده مبین تحرک این دسته از عناصر (تا حدی عناصر کمیاب خاکی متوسط) در محیط دگرسانی گرمابی (بهویژه دگرسانی سیلیسی) است. مطالعات حرارتسنجی میانبارهای سیال ناحیه مورد مطالعه، نشان میدهند که شوری سیال کانیساز از 1/74 تا 53 درصد وزنی معادل نمک طعام تغییر مینماید. دمای یکنواختی بهدست آمده از این میانبارها نیز گویای وجود حداقل دو نسل میانبار سیال یا سیال کانیساز است.