بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات رشد سه رقم کلزای پاییزه در منطقه مشهد

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات رشدی رقم کلزای پاییزه آزمایشی در سال زراعی 1374-75 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی مشهد به اجرا درآمد. این آزمایش با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی در قالب آماری کرتهای خرد شده با چهار تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل تاریخ کاشت در چهار سطح (15 شهریور، اول مهر، اول آبان، 15 آبان) و فاکتور فرعی شامل سه رقم از سه تیپ رشدی (سرز دیررس ، بلیندا متوسط رس ، فالکون زودرس) بود. نتایج بررسی نشان داد که با تاخیر در تاریخ کاشت طول دوره قبل از گلدهی کاهش پیدا کرد. اما مراحل رشد زایشی کمتر تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفت . در بین ارقام رقم دیررس سرز بیشترین دوره رشدی و رویشی و رقم زودرس فالکون کمترین دوره رشد رویشی ولی طولانی ترین دوره گلدهی را داشت . تاخیر در تاریخ کاشت باعث کاهش ارتفاع گیاه و کاهش تعداد شاخه های فرعی بارور در گیاه شد. همچنین با تاخیر در تاریخ کاشت تعداد غلاف در گیاه، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه کاهش نشان داد. تاریخ کاشت تاثیری بر تعداد دانه در غلاف و درصد روغن و پروتئین و شاخص برداشت نداشت . بین ارقام از نظر ارتفاع، تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف در گیاه، تعداد دانه در غلاف ، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه، درصد روغن و درصد پروتئین اختلاف وجود داشت . رقم دیررس سرز از نظر تعداد شاخه فرعی در گیاه، تعداد غلاف در گیاه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه نسبت به سایر ارقام برتری داشت . بررسی آنالیزهای رشد نشان داد که حداکثر شاخص سطح برگ ، سرعت رشد محصول و ماده خشک گیاهی در تاریخهای کاشت زود بدست آمد و کاشتهای دیر، شاخص سطح برگ ، سرعت رشد محصول و ماده خشک گیاهی کمتری داشتند. در بین ارقام رقم سرز شاخص سطح برگ ، سرعت رشد محصول و ماده خشک کل بیشتری از دو رقم دیگر داشت .