تدوین دستورالعمل های برای طراحی مرکز روان درمانی سازگار با بهره بردار

امروزه، طراحی فضاهای روان-درمانی، سازگاری مناسبی با ویژگی های خاص افراد روان پریش ندارد. زیرا، عدم تعادل ذهنی افراد روان پریش، عاملی است که سبب تفاوت در دریافت ها و ادراکات آن ها از محرک های پیرامون، نسبت به انسان سالم می شود. ناسازگاری فضاهای روان درمانی با ادراکات محیطی بیماران، نقش این فضاها در بهبود بیامرلن را کاهش می دهد. حال آن که، طراحی و ساماندهی این فضاها، اگر با توجه به الگوهای رفتاری و شناختی افراد روان پریش صورت گیرد، ممکن است بتواند سازگاری بیماران را با محیط بیشتر نماید و از این طریق، دربهبودی بیماران نقش مهمی ایفا نماید. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال آن است که ماهیت تعامل انسان روان پریش با محیط را مورد مطالعه قرار داده و از این طریق، به مشخصات فضایی دست یابد که، فرآیند بهبود این بیماران را تسهیل کند. با توجه به اینکه این تعاملات طیف گسترده ای را شامل می شوند و پرداختن به آن ها فراتر از یک پایان نامه ی کارشناسی ارشد است؛ پژوهش حاضر، به طور خاص بر رفتار قلمروپایی بیماران تمرکز کرده است. همچنین، این پژوهش به این دلیل که بیماران روان پریش از نوع اسکیزو فرنیا، بیش از سایر بیماران با محیط اطراف خود درگیر هستند و ادراکات محیطی بیشتری دارند؛ به مطالعه ی ویژگی های رفتاری این بیماران (اسکیزوفرنی) در قلمرو پایی پرداخته است. برای انجام این پژوهش، ابتدا شاخص های رفتار قلمروپایی با رجوع به ادبیات موضوع استخراج شده است. در ادامه رفتار قلمروپایی بیماران، از طریق این شاخص ها، در یک پیمایش میدانی مبتنی بر مشاهده ی مستقیم نیمه مداخله گر، مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش میدانی، از طریق ثبت الگوهای رفتاری بیماران، در یک مرکز نگهداری بیماران اسکیزوفرنیا در تهران انجام شده است. یافته ها حاکی از آن است که عدم احساس امنیت، عدم احساس مالکیت و وقوع احساس خطر، از مهمترین انگیزش گرهای رفتار قلمروپایی بیماران اسکیزوفرنی است. همچنین، یافته ها نشان داد که وجود فضاهایی که منجر به تشدید احساس امنیت و مالکیت در بیمار شود، بهبودی او را تسریع می بخشد. بنابراین در معماری فضاهای درمانی توجه به موارد فوق ضروری است.