مقایسه جاده های ساخته شده بر اساس توان اکولوژیک جنگل با استفاده از فرایند تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (ahp) (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)

با توجه به اهمیت فوق العاده جنگل های شمال (هیرکانی) کشور چه از نظر اکولوژیک و چه از نظر مسائل اقتصادی-اجتماعی و همچنین تأثیرات فراوان جاده های جنگلی بر این میراث گران بها، تحقیق حاضر با هدف ارزیابی میزان تطابق جاده های موجود در بخش گرازبن جنگل خیرود با توان اکولوژیک منطقه با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) انجام گرفت. در این راستا پس از بررسی های متعدد و طبق اطلاعات موجود، چهار معیار و 11 زیرمعیار تعیین و در قالب پرسش نامه بین متخصصین توزیع شدند تا برای اولویت بندی بین معیار های مختلف به آن ها وزن داده شود تا درجه اهمیت هر معیار در تعیین توان منطقه محاسبه شود. وزن دهی به روش مقایسه زوجی انجام شد. برای محاسبه وزن نهایی این عوامل از نرم افزار expert choice و برای تهیه و تلفیق نقشه های مورد نیاز از نرم افزار arc gis 10 استفاده شد. نتایج نشان داد که معیارها به لحاظ اهمیت و وزن نهایی، به ترتیب عبارت اند از فیزیوگرافی (409/0)، پوشش گیاهی (210/0)، خاک (195/0) و زمین شناسی (187/0). با تلفیق این عوامل نقشه توان تهیه، و مشخص شد که 166 هکتار از سطح این بخش دارای توان اکولوژیک خوب، 452 هکتار دارای توان متوسط و 383 هکتار هم جز طبقه فاقد توان قرار دارد. در بخش گرازبن دو جاده اصلی ساخته شده وجود دارد و یک مسیر جاده نیز طراحی شده است. جاده r1 که از قسمت پایین دست (جنوبی) گرازبن می گذرد دارای دو انشعاب است که مسیر اول در مرز پارسل های حمایتی قرار دارد. این جاده اغلب از مناطق فاقد توان عبور می کند. در حالی که جاده r2 که مانند کمربندی در وسط بخش گرازبن قرار دارد، تطابق بیش تری با توان اکولوژیک منطقه دارد. جاده طراحی شده (r3) علی رغم تطابق بیش تر با مناطق با توان خوب در انتهای مسیر خود از لکه ای فاقد توان می گذرد که لازم است در صورت امکان تغییراتی در مسیر آن اعمال شود.