گسترش اندیشه داعش در افغانستان و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران

جریان افراطی داعش مولود جریان القاعده و طالبان می باشد که طی سه دهه گذشته در کشور افغانستان فعالیت داشته است . هرچند مبارزین عرب در ابتدا با هدف مقابله با اشغالگری شوروی سابق وسپس نیروهای ناتو ،به این منطقه گسیل شدند، ولی بدلیل پشتیبانی فکری مدارس دینی وهابی و کمک های مالی کشورهای عربی ،این منطقه تبدیل به مرکز پرورش تروریست مذهبی گردید. بعد از شکل گیری داعش در عراق و سوریه ، کشور افغانستان نیز علیرغم اینکه، اکثریت اهل سنت حنفی هستند، ولی بدلیل وجود تفکر افراطی وتکفیری که به محمدبن عبدالوهاب و قبل از آن به ابن تیمیه برمی گردد زمینه ظهور و بروز داعش را پیدا نموده است. این پژوهش با این سوال اصلی که" گسترش اندیشه داعش در کشور افغانستان چگونه بوده و چه تاثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟" شروع و بر مبنای این فرضیه که " نظر به اینکه بخشی از تفکر این جریان تکفیریی تهدیدی برای تفکر شیعه می باشد در صورت گسترش آن در مرزهای شرقی تاثیر منفی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می گذارد." پژوهش انجام شد. به منظور ایجاد یک بستر مناسب تجزیه و تحلیل، فصل دوم به چهارجوب نظری پژوهش اختصاص یافته است و سازه انگاری به عنوان مناسبترین نظریه تئوریک انتخاب گردید. فصل سوم به تشریح اساس اعتقادات شیعه و سنی و تفکرات سلفی گری اختصاص یافته و در فصل چهارم تبارشناسی گروه های تکفیری افغانستان به تفصیل بیان گردید. تاثیر گسترش تفکرات داعش در کشور همسایه شرقی بر امنیت ملی ایران موضوع فصل پنجم این پژوهش میباشد. و در نهایت نتیجه گیری و یافته های پژوهش در بخش پایانی تشریح شده است. با توجه به همجواری کشور افغانستان با استانهای شرقی ایران ،این پدیده می تواند چالشهای جدی را برای امنیت ایران بوجود آورد. فلذا تدبیر بحران افراط گرایی داعش نیازمند ابتکار عمل ها و راهکارهایی است که هماهنگی و همکاری کشورهای اسلامی را طلب می کند. تا کنون سرکوب ومداخله بیگانگان موجب تقویت عناصر مذکور شده است. تغییر واصلاح ذهنیت ها ،انگاره ها ، عناصر فرهنگی و ایدئولوژیک و خروج بیگانگان از منطقه،دستیابی به درک و فهم مشترک و بیناذهنی افراط گرایان و مخالفان با کمک کشورهای منطقه در بهبود وضعیت می تواند موثر واقع گردد . واژگان کلیدی: داعش، طالبان، سلفی گری، تکفیری، شیعه و سنی