اوضاع سیاسی و اجتماعی دمشق در عهد مروانیان ( 132-64)

مروانیان در سال 64 ه ، به رهبری مروان بن حکم در دمشق به خلافت رسیدند . وی بر مخالفان پیروز شد و توانست خلافت مروانیان را پایه گذاری کند . مردم دمشق در این زمان به دلیل عدم تثبیت قدرت مروانیان و با وجود دوگانگی در منصب خلافت که ناشی از حضور خاندان ابن زبیر در جهان اسلام بود ، آشوبهایی ایجاد کردند ولی این نابسامانی ها با کاردانی و لیاقت شخص عبدالملک بن مروان و کارگزاران وی ، حل شد . وی دمشق را به پایتختی مطیع تبدیل کرد. در این زمان با تثبیت قدرت و وحدت در جامعه اسلامی و همچنین ایجاد نظم در اوضاع پایتخت ، مروانیان به فکر توسعه قلمرو اسلامی و همچنین سرازیر نمودن ثروت به سوی دمشق افتادند . مردم این شهر نسبت به سایر شهرهای مسلمان علی الخصوص مکه و مدینه،از تسامح و تساهل بیشتری نسبت به اعمال حکومت برخوردار بودند.به خصوص وقتی که مورد توجه خلفای مروانی قرار گرفته و از توجهات ایشان بهره مند می شدند ، همچنین رشد اقتصادی و تغییرات اجتماعی و فرهنگی زندگی جدیدی را برای ایشان رقم زد. در این دوره در دمشق دستگاه اداری محکمی پدید آمد و زندگی شهرنشینی را که پیش از این کمتر بدان توجه شده بود ، توسعه داده شد .معماری اسلامی نیز از همین دوره آغاز گردید . زبان عربی در زمان مروانیان رواج گرفت و مردم ممالک اسلامی به خصوص مردم دمشق زبان عربی را فرا گرفتند. همچنین نخستین سکه های اسلامی ضرب شد.خلاصه آنکه تمدن اسلامی که در دوره عباسیان به اوج ترقی رسید ، در این دوره پایه گذاری شد. بنابر مطالب یاد شده ، پژوهش حاضر در پی ارائه تحلیلی از خلافت مروانیان در دمشق است . این نوشتار توصیف و تجزیه و تحلیل رویدادهای آن دوره با استفاده از تفسیر منابع تاریخی است . واژگان کلیدی : امویان ، مروانیان ، دمشق ، اوضاع سیاسی ، اوضاع اجتماعی ، اوضاع اقتصادی .