بررسی فرایند مدیریت زمان در مثنوی مولوی

چکیده : مراد از مدیریت زمان بطور خلاصه "در اختیار گرفتن زمان و کار خویش و اجازه ندادن به اینکه امور و حوادث زمان، ما را هدایت کنند"، می باشد. بر این مبنا در این نوشتار سعی شده است تا اهمیت موضوع مدیریت زمان، تبیین و ارزش و اعتبار وقت از نظر آیات قرآن، کلام اولیای دین، عرفا، ادبا و برخی دانشمندان، توصیف و همچنین آفات و عوامل بازدارنده در این مسیر تبیین وترسیم گردد. سپس از لابلای اشعار مثنوی مولوی، ابیاتی که ارتباط معنایی با محورهای اساسی مدیریت زمان دارند، انتخاب و میزان توجه مولوی به مقوله زمان و اهمیت مدیریت آن و همچنین راهکارهای مولوی برای مدیریت بهتر از زمان و فرصت های عمر آشکار گردیده است. برای نیل به این هدف، نگارنده با استفاده از روش کتابخانه ای، مطالعه کتب مربوط به راه های مدیریت زمان و مطالعه شش دفتر مثنوی مولوی، به تطبیق موضوعات مورد تأکید در نظریه های مدیریت زمان، با مضامین مرتبط با آن در مثنوی پرداخته و در ادامه، اهمّ نکات کاربردی را استخراج نموده است. مولوی در تمامی شش دفتر مثنوی، گاه به تفصیل در قالب تمثیل و داستان و گاه با ایما و اشاره، مخاطب را به تلاش سازنده در مدت عمر توصیه و لزوم دوری جستن انسان آگاه از فرصت سوزی و ساده لوحی در مقابل رویدادهای روزگار را متذکر می گردد. از توصیه های اکید مولوی، برداشتن گامهای مثبت در مدت عمر، درک لحظات گرانبهای روزگار طراوت و جوانی و همچنین بهره مندی از همت عالی در سراسر زندگی است. مولوی، " اتلاف زمان عمر" را نتیجه بیخردی برخی مردمان برشمرده و راه نجات و رستگاری را در تدبیر و مراقبت از زمان می داند. واژگان کلیدی : مدیریت زمان، مثنوی، مولوی، اغتنام فرصت، وقت، عرفان