بررسی اثر تحریم های اقتصادی بر ترکیب تجارت بین ایران و شرکای عمده تجارت خارجی طی دوره 1392-1371

از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی در سال1357ایران تحت آماج تحریم های متعددی از جانب آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل بوده است. فارغ از تأثیر تحریم ها بر میزان تجارت خارجی، به علت عدم بهره گیری از مزیت های نسبی در سازوکار تجارت خارجی هزینه های تجاری افزایش، و در نتیجه شرکای تجاری ایران هم تغییر کرده است، در واقع ایران با تعدادی از کشورها روابط تجاری دارد و تحکیم این روابط سیاست های خاص و جداگانه ای را می طلبد. بدین منظور مطالعه حاضر به بررسی اثر تحریم های اقتصادی بر ترکیب تجارت ایران با شرکای تجاری طی دوره 1392-1371 بااستفاده از روش هم انباشتگی پانلی و fm-ols پرداخته است. برآورد مدل در این تحقیق در سه مرحله صورت گرفته است. در مرحله نخست، مدل تحقیق برای کلیه کشورهای طرف تجاری با ایران برآورد گردیده است که نتایجنشان دهنده این است که تحریم های اقتصادی قوی نه تنها در دوره اجرای تحریم بلکه در دوره بعد از تحریم نیز تجارت ایران با کل شرکای تجاری را کاهش داده است. در مرحله دوم به منظور تحلیل حساسیت نتایج حاصل از برآورد مدل، کشورهای مورد بررسی در تحقیق با استفاده از روند سهم تجارت ایران با آن ها به دو گروه، کشورهایی با روند نزولی تجارت با ایران(کشورهای گروه اول) و کشورهایی با روند تجارت صعودی با ایران(کشورهای گروه دوم) تقسیم شده و نتایج برآورد مدل برای دو گروه مختلف کشورها حاکی از این است که با اجرای تحریم های اقتصادی قوی تجارت ایران با کشورهای گروه اول نیز هم در دوره اجرای تحریم و هم دوره بعد از تحریم کاهش پیدا کرده و تجارت با کشورهای گروه دوم تنها در دوره اجرای تحریم کاهش یافته است. همچنین برآورد مدل در حالت دوجانبه نشان دهنده این است که با اجرای تحریم های قوی،ژاپنو سوئد تجارت خود با ایران را کاهش دادهوسهم چین و ترکیه از تجارت ایران بیشتر شده است.