ارزیابی سیاست مسکن مهر در تامین مسکن گروه های کم درآمد شهری

چکیده: مسکن کوچک ترین شکل تجسم کالبدی رابطه متقابل انسان با محیط و خصوصی ترین فضای زندگی انسان است و در غالب کشور ها ی جهان، دولت ها امر ساخت و ساخت ساز و تهیه مسکن، علی الخصوص برای افراد کم درآمد را یک ضرورت اجتناب ناپذیر می دانند. در کشور ایران، مهم ترین سیاست اتخاذ شده در زمینه مسکن با تاکید بر تهیه مسکن اقشار کم درآمد در دوره قبل و بعد از انقلاب، سیاست مسکن مهر بوده است که تدابیر و عملیات اجرایی آن، در زمان دولت نهم و دهم صورت گرفته است. بنابراین در این پژوهش، پروژه های مسکن مهر شهر زنجان مورد ارزیابی قرار گرفته است، هدف تحقیق حاضر، ارزیابی میزان موفقیت مسکن مهر شهر زنجان در تامین مسکن اقشار کم درآمد شهری و همچنین بررسی میزان رضایتمندی چند جانبه ساکنین، از مسکن مهر این شهر بوده است. نوع تحقیق، کاربردی و ماهیت آن به صورت توصیفی- تحلیلی است، شیوه گردآوری اطلاعات نیز به دو روش اسنادی و مطالعه میدانی انجام شده است. در بخش مطالعه میدانی، تاکید اصلی بر پرسشنامه بوده که در قالب دو بخش صاحبنظران و متولیان مسکن مهر و ساکنین مسکن مهر شهر زنجان، داده های مورد نیاز گردآوری شده است، تعداد جامعه آماری 2122 واحد مسکن مهر بوده که جهت تعیین تعداد نمونه از فرمول اصلاح شده کوکران استفاده گردیده است و حجم نمونه انتخاب شده از ساکنین مسکن مهر 250 نفر می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون فریدمن جهت رتبه بندی شاخص های کیفیت مسکن، از ضریب همبستگی پیرسون برای تعیین سطح همبستگی بین شاخص ها و جهت آزمون فرضیه ها از آزمونt تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که سیاست مسکن مهر از بعد اقتصادی، افراد کم درآمد را متوجه خود ساخته است و به عبارتی در تامین مسکن اقشار کم درآمد شهر زنجان موفق بوده است، نتایج حاصل از آزمون t در زمینه میزان رضایتمندی، مبین آن است که این میزان برای ابعاد کالبدی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی کمتر از شرایط مطلوب (3) ارزیابی شده است و تنها در بعد اقتصادی توانسته است تا حدودی میزان رضایتمندی ساکنین را ارتقاء دهد، این تفاوت در سطح آلفا 01/0 معنادار است. نتایج حاصل از آزمون فریدمن جهت رتبه بندی ابعاد چهارگانه مذکور، بیانگر آن است که بعد زیست محیطی(1.32) بیشترین سطح نارضایتی ساکنین را در پی داشته و بعد از آن، بعد اجتماعی(1.76) قرار گرفته است. کمبود فضای سبز، عدم حفظ حریم خصوصی خانواده ها، معماری نامناسب و یکنواخت داخلی و خارجی، عدم دسترسی بهینه به کاربری های مورد نیاز(تجاری، درمانی و ...)، از جمله عوامل اصلی نارضایتی ساکنین بوده است.