کاربرد مدلهای داده محور در مدیریت حوزه آبریز: دریاچه ارومیه

پایان نامه
چکیده

حوزه دریاچه ارومیه با تخصیص مساحتی در حدود 5200 کیلومتر مربع، یکی از مهم ترین حوزه های 6گانه کشور می باشد. در سال های اخیر عواملی از جمله خشکسالیها و بخصوص برداشت های بی رویه از منابع آب منطقه منجر به مشکل کم آبی شدیدی در سطح این حوزه پر اهمیت شده است. این کم آبی علاوه بر کاهش آب در دسترس، اثرات دیگری از جمله مشکلات زیست محیطی جدی در حوزه را به همراه داشته است. با توجه به سرعت رو به رشد افت وضعیت اقلیمی در حوزه دریاچه ارومیه و تاثیرات این پدیده بر شرایط زیست محیطی و اقتصادی در این منطقه، کاهش تراز سطح آب دریاچه طی سال های اخیر به عنوان تهدیدی جدی برای منطقه شناخته شده است. از این رو در این پایان نامه سعی شده است، با بررسی تغییرات پارامترهای هیدروکلیماتولوژی و مقایسه نتایج حاصل از آنالیز روند در دادهای موجود در چهار دهه اخیر، عوامل موثر در ایجاد بحران دریاچه ارومیه مشخص گردد. برای این منظور آنالیز روند بر روی مقادیر ماهیانه و سالیانه داده های بارش، دما و رواناب در حوزه با استفاده از روش غیرپارمتریک من- کندال انجام گرفت. نتایج حاصل از آنالیز روند روی این داده ها طی دوره مورد مطالعه نشان دهنده روند کاهش در مقادیر داده های بارش (در محدود اندک طبق این روش) و در پی آن کاهش شدید جریان ایستگاه های هیدرومتری حوزه می باشد. نکته قابل توجه اما افزایش چشمگیر مقدار دما در کلیه ایستگاه های دماسنجی حوزه (به غیر از چند مورد) می باشد. سپس با استفاده از روش شیب روند جزئیات دیگری از رفتار متغیرهای هیدرولوژی مورد بررسی قرار گرفت. در این روش از داده های حوزه ای بجای آمار ایستگاهی استفاده شد. بنابرین، نتایج این روش سیمای بهتری از روند تغییرات در سطح حوزه بخصوص برای بارش بدست می دهد. برای این کار بازه مورد مطالعه به دو بازه نرمال (از ابتدای دوره مورد مطالعه تا سال 1378) و بحرانی (1390-1378) تقسیم بندی شده و در هر دو بازه شیب خطوط روند مورد بررسی قرار گرفت. تقسیم بندی این دو بازه زمانی بدلیل شروع افت شدید تراز آب از سال 1378 تا آخرین سال آماری دوره مورد مطالعه می باشد. با این حال مقایسه خطوط روند کاهشی رواناب ورودی به دریاچه در قیاس با جریان عبوری از ایستگاه های بالادست حوزه که کمتر دستخوش تغییرات بشری قرار گرفته اند و شیب روند بارش، دما، رطوبت نسبی و تبخیر نشانگر این واقعیت است که عوامل اقلیمی نمی تواند به تنهایی دلیل افت شدید تراز سطح آب دریاچه در سال ها اخیر باشد. مضافا آنکه مشخص گردید افزایش استفاده از منابع آب در پی توسعه بی رویه کشاورزی، آبیاری و تا حدودی صنعت و شرب در کنار خشکسالی های اخیر از دلایل اصلی کاهش سطح آب دریاچه ارومیه در طی سال های اخیر می باشد. در ادامه با استفاده از مدل شبیه سازی جامع حوزه که در نرم افزار weap تهیه شده است نسبت به بازسازی رفتار سیستم تحت شرایط جدید اقدام بعمل آمد. سپس، با استفاده از روش شبکه عصبی تکاملی تعداد زیادی مدل شبیه سازی سطح آب دریاچه تهیه گردید و نتایج آنها با یکدیگر و با نتایج حاصل از مدل weap مورد مقایسه قرار گرفت.

منابع مشابه

ارزیابی پایگاه داده های جهانی بارش برای استفاده در مدلهای فیزیکی، مطالعه موردی :حوزه آبریز کارون

به دلیل عدم پوشش مکانی و زمانی مناسب ایستگاه‌های اندازه‌گیری بارش در سطح کشور نیازمند داده‌های شبکه‌بندی شده با قدرت تفکیک مکانی و زمانی مناسبی می‌باشد به همین دلیل ازپایگاه‌های جهانی بارش برای مطالعات منابع آبی بهره برده می‌شود. در سال‌های اخیر تعداد این پایگاه‌ها رو به افزایش بوده و در مطالعات منابع آبی بسیاری از این داده‌ها استفاده شده است. در این پژوهش به ارزیابی پایگاه داده‌های بارش با داد...

متن کامل

توسعه و کاربرد مدل PMF56-Hybrid برای تخمین تبخیر و تعرق مرجع در حوزه آبریز دریاچه ارومیه

Concerning the drying problem of the Lake Urmia in Iran, so far the relevant scientific research has not been conducted based on watershed management principles. The surface solar radiation (Rs) is one of the key input parameters in most of reference evapotranspiration (ET0) prediction models. In the present research, four solar radiation models were evaluated to predict the monthly-mean values...

متن کامل

روند مکانی بارش در حوزه آبریز دریاچه ارومیه

مطالعه ی حاضر تحلیل روند مکانی و زمانی مجموعه ای از سری داده های بارش حاصل از 37 ایستگاه باران سنجی حوزه آبریز دریاچه ارومیه در مقیاس سالانه، فصلی و ماهانه طی دوره 1388-1359 را انجام می دهد. آزمون من -کندال، روش ثیل سن و شاخص های تغییرات بارش و pci به ترتیب به منظور تعیین معنی داری روند، بزرگی روند و تغییرات بارش بکار برده شده اند.

برآورد ماکزیمم دمای هوا با استفاده از تصاویر ماهواره نوا - مطالعه موردی حوزه آبریز دریاچه ارومیه

دمای هوا یکی از پارامتر های مهم اقلیمی است که در ایستگاه های هواشناسی اندازه گیری می شود و بعلت نقطه ای بودن ایستگاه ها، داده های آنها کاربرد زیادی در مطالعات منطقه ای ندارد. بنابراین لازم است که این داده ها به داده های منطقه ای تبدیل شوند. دمای سطح زمین و شاخص پوشش گیاهی بیشترین همبستگی را با دمای هوا دارند و بوسیله تصاویر ماهواره ای که ساختار داده های آن مکانی و پیوسته است، برآورد می گردند. ا...

متن کامل

تحلیل سطح توسعه یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

درفرآیندبرنامه­ریزیوتوسعهنواحیروستایی،بررسیتفاوت­های محلی وناحیه­ای،تبیینعواملموثردرتوسعهوتعدیل نابرابری­هایموجودازاهمیتویژه­ایبرخوردار است در این راستا هدف این پژوهش ارزیابی و تبیین علّی توسعه­یافتگی روستاها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه می­باشد. نوع تحقق کاربردی بوده روش بررسی آن توصیفی ­ـ­ تحلیلی است. شاخص­های مورد مطالعه، شاخص­های توسعه­یافتگی مرکز آمار ایران است که از مدل­های تاپسیس و تحلیل خ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی - دانشکده عمران

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023